بررسی تعریف پیشنهادی جروم گلمن برای تجربه‌های عرفانی و دینی

تعریف تجربه عرفانی و دینی و نیز نسبت میان آنها همواره از مسائل مطرح نزد عرفان/دین‌پژوهان بوده است. به دلیل گونا‌گونی تجارب موسوم به عرفانی و دینی و نیز به دلیل ابهام موجود در دو اصطلاح «دین» و «عرفان»، با تعاریف متنوعی از این تجارب مواجهیم و مطرح‌کردن تعریف اجماعی دشوار است. یکی از تلاش‌کنندگان در این زمینه، جروم گلمن، فیلسوف دین و عرفان‌پژوه معاصر، است. گلمن با طرحی ابتکاری تجارب عرفانی و دینی را به چهار دسته تقسیم می‌کند: تجربه عرفانی عام، تجربه عرفانی خاص، تجربه دینی عام، و تجربه دینی خاص. او جداگانه هر یک از این اصطلاحات را تعریف، و برای هر چه روشن‌ترشدن آنها نمونه‌های بارزی برای هر کدام ذکر می‌کند. در این مقاله، ابتدا دیدگاه او را گزارش، و سپس بررسی و ارزیابی می‌کنیم. از نظر ما، به رغم اینکه دیدگاه ابتکاری گلمن وجوه مثبتی دارد، اما در نهایت تعریفی پیشنهادی است که نه به لحاظ توصیفی جامعیت دارد و نه می‌تواند مشکلات پیش رو در حوزه ویژه‌ای که وی به آن اهتمام دارد، یعنی فلسفه، را به طور کامل رفع کند.

examining jerome gellman’s proposed definition for mystical and religious experiences

the definition of mystical experience and religious experience, as well as the relationship between them, has always been one of the issues discussed by religious and mystical researchers. due to the diversity of so-called mystical and religious experiences and also due to the ambiguity in the two terms religion and mysticism, we are faced with various definitions of these experiences and it is difficult to propose a consensus definition.one of the proponents in this field is jerome gellman, a contemporary philosopher of religion and researcher of mysticism. with an innovative design, gellman divides mystical and religious experiences into four categories: general mystical experience, specific mystical experience, general religious experience, and specific religious experience. he defines each of these terms separately and mentions specific examples for each to make them clearer. in this article, we will first quote his point of view and then examine and evaluate it. in our opinion, although gellman’s innovative view has positive aspects, it is ultimately a proposed definition that is neither comprehensive nor able to solve the problems in the special field completely he is interested in i.e. philosophy.