مقایسه تصویر حوا در عهدین و قرآن و بررسی پیامد‌های این تصویر در ادبیات‌ و هنر

این مقاله نخست دربارۀ تصویر حوا، در مقام اولین زن در داستانِ آفرینش قرآن و عهدین، به ‌طور مقایسه‌ای سخن می‌گوید و به  ابعاد جایگاه انسانی، تقصیر در هبوط و مجازات گناه نخستین او می‌پردازد؛ سپس پیامدها و بازنمایی‌های این تصویر الاهیاتی را در ادبیات و هنر دو جهان مسیحی و اسلامی بررسی و مقایسه می‌کند. این هدف با گردآوری داده‌ها و کاوش در اسناد کتاب‌خانه‌ای و آثار هنری در قالب مطالعه مقایسه‌ای خُرد و متوازن به نحو تبارشناختی در بخش اول، یعنی بررسی داستان آفرینش در قرآن و عهدین، و به نحو مقایسه‌ای نامتوازن در بخش دوم، یعنی تاثیر منابع الاهیاتی بر ادبیات و هنر، صورت گرفته است. حاصل این واکاوی نشان می‌دهد تصویر حوا در عهدین عاری از اسطوره‌های زن‌ستیزانه نیست و خلق‌شدن از دندۀ چپ، وسوسۀ آدم و تقصیرکاری در هبوط و مجازات حوا متفاوت با آدم تصویر شده است، در صورتی‌ که قرآن چنین تصویری ترسیم نمی‌کند. به ‌هر حال، گذشته از ادبیات و هنر غربی که تصویر عهدینی حوا را بازنمایی می‌کند، برخی آثار ادبی و هنری اسلامی نیز متاثر از همان تصویرند و با تصویر قرآنیِ حوا مطابقت ندارند.

Comparing the Image of Eve in the Bible and the Quran and Examining Its Consequences in Literature and Art

This article first deals comparatively with the image of Eve as the first woman in the story of the creation of the Quran and the Bible, and discusses the dimensions of human status, guilt in the descent, and punishment of her first sin. It then examines and compares the consequences and representations of this theological image in the literature and art of the Christian and Islamic worlds. This goal is achieved by collecting data and exploring library documents and artwork, usingmicro and balanced comparison study in the first part i.e. the examination of the story of creation in the Quran and the Bible, and unbalanced comparison study in the second part i.e. the investigation of the effect of theological sources on literature and art. The result of the study shows that the image of Eve in the Bible is not free of antifeminist myths. Furthermore, the creation of the left rib, Adam’s temptation, guilt in the descent and punishment of Eve are depicted differently from Adam, while the Quran does not depict such an image.  However, in addition to Western literature and art, which represents the Bible’s image of Eve, some Islamic literary and artistic works are also influenced by the same image and do not correspond to the Quranic image of Eve.