امر قدسی و برساخت معنا: دین به مثابه نظام معنایی جمعی

تمرکز این مقاله بر کنکاش در چیستی معنای دینی (نه معنای دین) و چگونگی عملکرد آن در برساخت رفتار و کنش‌های فردی و جمعی است که با اتخاذ برساخت‌گرایی اجتماعی به عنوان رویکرد نظری‌روشی صورت گرفته است. از دیدگاه برساخت‌گرایی اجتماعی، دین، سایبان مقدسی است (به تعبیر برگر) که توان چشمگیر آن در معنابخشی به تمام وجوه حیات انسانی در اشکال فردی و جمعی، آن را به یکی از نظام‌های معنایی بسیار نامیرا و موثر در زندگی بشری تبدیل کرده است. از این‌رو حتی در عصر پساسکولاریسم نیز، ماهیت دین به عنوان منبع معنایی، هرچند با بازنمایی‌های متفاوت، اما به صورتی پیوسته، توام با فراز و نشیب، پایدار بوده است. برساخت‌گرایان معتقدند دین، نظام معنایی کاملاً جمعی و تعاملی است که بسان نظام معنایی غالب عمل می‌کند که جهان و پدیده‌های آن را برای باورمندان، فهم‌پذیر، هدفمند و توجیه‌پذیر می‌کند و حتی زمانی که این نظام غالب، در گستره فردی و جمعی، با مشکل مواجه شود، معنای موقعیتی نشئت‌گرفته از آن، به عنوان جایگزین موقت و گاه دائمی عمل کرده، هویت، رفتار و کنش‌های متعدد را برمی‌سازد و جهت‌دهی می‌کند.

Sacred Matter and Construction of Meaning: Religion as a Collective Semantic System

The focus of this article is on exploring what religious meaning (not the meaning of religion) is and how it functions in constructing individual and collective behaviors and actions that have been carried out by adopting social constructivism as a theoreticalmethodical approach. From the point of view of social constructivism, religion is a sacred canopy (according to Berger), whose remarkable power in giving meaning to all aspects of human life in individual and collective forms, has made it one of the most immortal and effective semantic systems in human life. Thus, even in the age of postsecularism, the nature of religion as a semantic resource has been consistent, albeit with different representations, but steadily with ups and downs. Constructivists believe that religion is a purely collective and interactive semantic system that functions as the dominant semantic system that makes the world and its phenomena comprehensible, purposeful, and justifiable for believers, and even when this dominant system, individually and collectively, is in trouble, a temporary meaning derived from it acts as a provisional and sometimes permanent alternative, constructing and directing multiple identities, behaviors, and actions.