انسان‌پژوهی خاستگاهی در روایت میان‌رودانی، تورات و قرآن کریم

پرسش از خاستگاه، چگونگی روند آفرینش، دگرگونی در هستی، هدف از آفرینش، هویت و سرنوشت آدمی، در اندیشه‌های انسان‌شناختی ریشه دارد که در ادیان، ناهمسان بحث شده است. پیدایی انسان در صورت خاستگاهی بر اساس کهن‌روایت میان‌رودانی همبسته به پویش ذهن انسان کهن است که آن را در پیوند با امور کیهانی و گیتیانه و پیامدی از ستیزه‌جویی ایزدان می‌انگاشت. ظهور انسان در روایتگری تورات هم‌پیوند با آفرینش هستی در فرآیند زمانی است که با توالی و ترتیب زمانی، زمینه آفرینش انسان فراهم شد و با سرشتی از خاک به صورت خدا صورتگری شد. قرآن ‌کریم با بازتاب الگوی ساختاری پیشااسلامی از آفرینش، ضمن بازسازی و طراحی نظام جدید در پرتو یگانگی، خاستگاه آفرینش هستی و انسان را روایت کرد. این جستار با شیوه مطالعات کتاب‌خانه‌ای و تطبیقی در پی بررسی روایت‌ها و آشکارسازی درون‌مایه‌های همسان و ناهمسان مولفه‌های هستی‌شناسی و انسان‌شناسی خاستگاهی است و تفاوت روایت‌ها را برآمده از گفتمان ویژه و زاویه دید متون دانسته است.

Anthropology as the Origin in Mesopotamian Tradition, the Torah and the Quran

The question of the origin, the quality of the creation process, the transformation in existence, the purpose of creation, the identity and destiny of man, all of them, are rooted in anthropological ideas that have been discussed in religions heterogeneously. The emergence of man in the form of origin, according to the ancient Mesopotamian tradition, is related to the dynamics of the ancient human mind, which was associated with cosmic and galactic affairs and considered as a consequence of Gods’ militancy. The emergence of man in the narration of the Torah is related to the creation of the universe in the temporal process, which, in chronological order, provided the ground for the creation of man who was shaped in the form of God by the nature of the soil. The Holy Quran, by reflecting the preIslamic structural model of creation, while reconstructing and designing a new system in the light of unity, has narrated the origin of the creation of the universe and man. This research, through library and comparative studies, seeks to examine traditions and reveal homogeneous and heterogeneous themes of ontological and anthropological components of the origin. As a result, it has found that the difference between the traditions is due to the special discourse and the perspective of the texts.