واکاوی شر در دو زمینه الاهیات ارتدوکس و رمان برادران کارامازوف اثر فئودور داستایفسکی

مسئله شر ارتباط انسان با خدای قادر و عالم و خیرخواه محض را در عمل دچار تزلزل می‌کند و ارتباط انسان‌ها با یکدیگر را تحت‌الشعاع تاثیرات مستقیم و غیرمستقیم خود قرار می‌دهد. هدف از انتخاب رمان به عنوان بخشی از پژوهش الاهیاتی، اتخاذ روش حصرگرایانه و روش میان‌رشته‌ای بود تا با رویکرد ادبیات بتوان ابعادی از معنا را در سطحی متفاوت دید. در این مقاله ماهیت، مصداق، و کارکرد شر، نسبت انسان با شر، نسبت شر و گناه اولیه، و مواجهه کلیسا با شر، با تکیه بر دیدگاه متالهان قدیم و جدید ارتدوکس از یک سو، و مفاهیم الاهیاتی متن رمان برادران کارامازوفِ فئودور داستایفسکی از سوی دیگر، بررسی شده ‌است. برخلاف دیدگاه الاهیات کاتولیک و پروتستان، گناه اولیه در الاهیات ارتدوکس موضوعیت چندانی ندارد. اعتقاد داستایفسکی به پاک‌بودن کودکان از گناه اولیه نیز هم‌راستا با سنت ارتدوکس است، اما علی‌رغم مواضع متفاوت ارتدوکس­ها، در رمان مذکور بخشایش همه گناهکاران مد نظر نویسنده است. همچنین، در الاهیات ارتدوکس از کارکردهای شر، معرفت نیک و بد است، اما در رمان مذکور این معرفت ارزشمند نیست. تاثیرپذیری داستایفسکی از الاهیات ارتدوکس در رمان برادران کارامازوف، و دَرهم‌آمیختگی، وابستگی و مکمل‌بودن شر و خیر از نتایج این پژوهش است.

Exploring Evil in Two Fields of Orthodox Theology and the Brothers Karamazov by Fyodor Dostoevsky

The origin of religions, especially Islam, is one of the important topics that orientalists have addressed during their religious studies. The study of the history of Islam at the same time as the translation of Islamic texts in the thirteenth and fourteenth centuries attracted the attention of Europeans, but serious attention to this aspect of theology in the West dates back to the early nineteenth century, which coincided with historical criticism of religious texts. The present paper is a translation and analysis of the article The Periodic Division of Early Islam Based on Its Relations with Other Religions by Dutch theologian Jacques Waardenburg, which examines the history of early Islam and the development of a new religious movement during its ongoing interactions with existing religious minorities at the time, and concluded that Islam, in its communication process, experienced a conceptual transformation from religious edification to reform movement and ultimately changed into an independent religion.