رهیافت‌های تاریخی‌ادبی به تفسیر فمینیستی کتاب مقدس و قرآن کریم

یکی از موانع بر سر راه زنان مومنی که در پی برابری و آزادی بیشترند، واژه‌ها و گزاره‌هایی از متون مقدس است که از آنها معانی مخالف با برابری مرد و زن برمی‌آید. این مقاله نشان می‌دهد فمینیست‌ها در مواجهه با چنین گزاره‌هایی از کتاب‌های مقدس، به رهیافت‌های تاریخی‌ادبی روی آورده‌اند. اما چرا فمینیست‌ها به سوی این رهیافت‌ها رفتند و آیا بهره‌بردن از این‌گونه رهیافت‌ها در عرضه تفسیری قانع‌کننده از گزاره‌های پرسش‌برانگیز موفقیت‌آمیز بوده است؟ از اواخر قرن بیستم، رهیافت‌های تاریخی‌ادبی به انتقادات فمینیست‌ها بر کتاب مقدس راه یافت و آنها کوشیدند نشان دهند که باورهای مردسالارانۀ دنیای قدیم چقدر بر گزاره‌های کتاب مقدس اثرگذار بوده است. فمینیست‌های مسلمان مسائل متفاوتی با مسیحیان دارند، زیرا گزاره‌های قرآن دربارۀ آفرینش زن و مرد نه‌تنها نیازمند نقد نیست، بلکه آیات قرآن در این موضوع از پشتوانه‌های دینی فمینیست‌ها است. آنچه برای این گروه از مسلمانان مسئله‌برانگیز است، آیاتی است که بار حقوقی دارد.

HistoricalLiterary Approaches to a Feminist Exegesis of the Bible and the Qur’an

An obstacle on the way of women believers who pursue more equality and liberty are words and statements in scriptures, implying some sort of inequality between men and women. In this paper, we show that, faced with such religious statements, feminists have taken up historicalliterary approaches. Here is the problem in this paper: why did feminists pursue such approaches? Do these approaches yield convincing exegeses of the challenging statements? Since late twentieth century, feminists adopted historicalliterary approaches in their objections against the Bible. They tried to show how much the Bible was affected by early patriarchal beliefs. Muslim feminists are concerned with different issues from Christians, because Quranic statements concerning the creation of women and men are not objectionable, and count, indeed, as religious supports for feminists. What is challenging for this group of Muslims are Quranic verses with legal implications. It seems that they have, while preserving their faith, deployed modern methods and have had achievements in their defense of egalitarianism and its application to Quranic verses.