نقش محیط‌رسوبی، ریزرخساره‌ها و دیاژنز در تغییرات مقاومت الکتریکی: توالی پرمین تریاس، مرکز خلیج‌فارس

درک تغییرات هدایت الکتریکی محیط متخلخل در بسیاری از زمینه‌ها از جمله زمین‌شناسی، مهندسی نفت و شیمی کاربرد دارد. تغییرات در مقاومت الکتریکی سنگ‌ها می‌تواند نشان‌دهنده‌ی تغییرات در خصوصیات ژئومکانیکی آن‌ها باشد. هدایت الکتریکی در سنگ‌ها را می‌توان به‌عنوان نشانه‌ای از روابط هندسی منافذ بین نمونه‌های سنگ دانست که خود توسط محیط رسوبی، ریزرخساره‌ها و در انتها فرایندهای دیاژنزی کنترل می‌شوند. بنابراین مطالعه‌ی جامع و دقیق ویژگی‌های زمین‌شناسی و پتروفیزیکی و ارتباط آن‌ها با تغییرات مقاومت الکتریکی، می‌تواند نقش حیاتی در شناسایی و توسعه میادین هیدروکربنی ایفا ‌کند. از این رو، در این پژوهش برای اولین بار به بررسی تاثیر محیط رسوبی، ریزرخساره‌ها، فرایندهای دیاژنزی و عوامل پتروفیزیکی بر تغییرات مقاومت الکتریکی سنگ‌ها پرداخته شد. مجموعه‌ی داده‌ی استفاده شده جهت رسیدن به اهداف این مطالعه، شامل 293 متر مغزه‌، 720 داده‌ی تخلخل و تراوایی، 921 تصویر مقطع نازک و 251 متر لاگ‌های مختلف چاه‌پیمایی هستند. این داده‌ها از یک چاه اکتشافی در مرکز خلیج‌فارس جمع‌آوری شدند. در این پژوهش، پس از شناسایی و تعیین ریزرخساره‌ها، محیط رسوبی و بررسی فرایندهای دیاژنزی، به کمک مطالعات میکروسکوپی و ماکروسکوپی، از طریق لاگ مقاومت الکتریکی عمیق سازند، هدایت الکتریکی در محیط‌های رسوبی و ریزرخساره‌ها مورد ارزیابی قرار گرفت. بر اساس نتایج، نمونه‌های متعلق به محیط رسوبی مردابی دارای مقاومت الکتریکی پایین‌تر و تراوایی بیشتری هستند، درحالی‌که نمونه‌های مرتبط با محیط‌های دریایی باز دارای مقاومت الکتریکی بالاتر و تراوایی کمتری هستند. محیط رسوبی سبخا به دلیل گسترش فراوان سیمان انیدریتی دارای بالاترین مقاومت الکتریکی است. فرایندهای دیاژنزی مانند دولومیتی‌شدن و سیمان کلسیتی هم‌ضخامت به‌ترتیب با بهبود اتصال منافذ و حفظ تخلخل اولیه منجر به کاهش مقاومت الکتریکی در نمونه‌های مورد مطالعه شده‌اند. در مقابل سیمان انیدریتی و سیمان کلسیتی بلوکی با مسدود کردن حفرات و گلوگاه حفرات با افزایش مقاومت الکتریکی در سنگ‌ها همراه بودند.

influence of depositional environment, microfacies, and diagenesis on electrical resistivity changes: permian triassic sequence, central persian gulf

understanding the variations in electrical conductivity in porous media is relevant in various fields, including geology, petroleum engineering, and chemistry. changes in rock electrical resistivity can indicate alterations in their geomechanical properties. electrical conductivity in rocks reflects the geometric relationships of pores within rock samples, which are influenced by the depositional environment, microfacies, and diagenetic processes. thus, a thorough study of geological and petrophysical characteristics and their connection to changes in electrical resistivity is crucial for identifying and developing hydrocarbon fields. this research, for the first time, explores the impact of the depositional environment, microfacies, diagenetic processes, and petrophysical factors on the variations in the electrical resistivity of rocks. the dataset for this study comprises 293 meters of core samples, 720 porosity and permeability data points, 921 thin section images, and 251 meters of various well log data, collected from an exploratory well in the central persian gulf. the study involved identifying and determining microfacies and depositional environments, examining diagenetic processes through microscopic and macroscopic analysis, and evaluating electrical conductivity in these environments and microfacies using the formation’s deep electrical resistivity log. results show that samples from lagoon environments have lower electrical resistivity and higher permeability, while those from open marine environments exhibit higher electrical resistivity and lower permeability. the sabkha environment, due to extensive anhydrite cementation, has the highest electrical resistivity. diagenetic processes like dolomitization and isopachous calcite cementation reduce electrical resistivity by improving pore connectivity and preserving primary porosity. conversely, anhydrite cement and blocky calcite cement increase electrical resistivity by blocking pores and pore throats.