تفکیک زون مخزن هیدروکربنی با استفاده از داده های لرزه نگاری سه بعدی، چاه و پارامترهای ژئومکانیکی در یکی از میادین نفتی جنوب ایران

تفکیک پتانسیل زون‌های مختلف یک مخزن هیدروکربنی یکی از چالش‌های مطرح برای محققین در این حوزه است. تاکنون رهیافت‌های مختلفی در زمینه زون‌بندی مخزن هیدروکربنی ارائه شده است. در این میان سئوالی که مطرح می‌شود این است که آیا با استفاده از پارامترهای ژئومکانیکی می‌توان زون‌های مختلف یک مخزن را به لحاظ پتانسیل هیدروکربنی از یکدیگر تفکیک نمود؟ برای مثال آیا می‌توان در یک مخزن هیدروکربنی ماسه سنگی، زون‌های  ماسه‌ای و شیلی را از یکدیگر تفکیک کرد؟ در این تحقیق برای پاسخ به این سوال برآن شدیم که با محاسبه پارامترهای ژئومکانیکی درک مناسبی از تفاوت رفتار ژئومکانیکی زون مخزنی و غیرمخزنی را به دست آوریم. به این منظور برای به دست آوردن پارامترهای ژئومکانیکی از داده‌های لرزه‌ای سه‌بعدی یکی از میادین نفتی جنوب ایران به همراه داده‌های چهار حلقه چاه موجود استفاده شد. ابتدا وارون‌سازی بر روی داده‌های لرزه‌ای سه‌بعدی پیش از برانبارش انجام شد و سه پارامتر، امپدانس‌های صوتی s ، p و چگالی استخراج گردید. سپس با استفاده از نتایج مرحله وارون‌سازی، پارامترهای ژئومکانیکی شامل مدول‌های الاستیک، ضرایب لامه و ضریب شکنندگی مخزن مورد محاسبه قرار گرفت. در مرحله بعد با استفاده از پارامترهای ژئومکانیکی محاسبه شده، زون مخزنی به خوبی از زون غیرمخزنی به لحاظ پتانسیل هیدروکربنی در مقاطع زمانی تفکیک شد. پارامترهای ژئومکانیکی محاسبه شده با استفاده از نمودارهای نقطه‌ای و مقایسه با نگاره‌های یکی از چاه‌های موجود که از فرایند محاسبات کنار گذاشته شده بود مورد صحت سنجی قرار گرفت. در نتیجه مقدار همبستگی برای امپدانس صوتی بیش از 90 درصد به دست آمد.

separation of hydrocarbon reservoir zone using three-dimensional seismic data, wells and geomechanical parameters in one of the oil fields in southern iran

determining the hydrocarbon reservoir zone is one of the challenges for researchers in this field. so far, various approaches have been proposed in the field of hydrocarbon reservoir zoning. in the meantime, the question that arises is whether the potential of different zones of a hydrocarbon reservoir can be separated using geomechanical parameters? for example, in a sandstone reservoir, can the sandy and shale zones be separated? to answer this question, it is necessary to calculate some of the geomechanical parameters of the reservoir. therefore, in this study, to obtain geomechanical parameters, three-dimensional seismic data of one of the oil fields in southern iran were used along with the data of four existing wells. in this way, first inversion was performed on three-dimensional pre-stack seismic data, and three parameters, acoustic impedances (s and p waves) and density were extracted. then, using the results of the inversion step, geomechanical parameters including elastic modulus, lame parameters (lmr) and brittleness were calculated. in the next step, using the calculated geomechanical parameters, the reservoir zone was well separated from the non-reservoir zone in terms of hydrocarbon potential in time sections. then, the calculated geomechanical parameters were verified using scatter diagrams and by comparing with the logs of the existing wells. the correlation value for the acoustic impedance was more than 90%.