نظریه ادبی و نسبت آن با فلسفه قاره‌ای (با تاکید بر نظریه‌های خواننده‌محور)

فلسفه‌ قاره‌ای در تلازم، تعامل و دیالکتیک با نظریه‌های ادبی،  و در نسبت با ایدئالیسم و رمانتیسم آلمانی، و با ابتناء بر سوبژکتیویسم، نقادی، سنت‌مندی، تاریخ‌گرایی و اقتدارستیزی، با بسیاری از نظریه‌های ادبی تاثیر و تاثر داشته است. مقاله‌ حاضر نشان می‌دهد که در نزاع میان رویکرد «قاره‌ای» و «تحلیلی»، هریک از این دو، بر نظریه‌های ادبی مختلفی تاثیرگذار بوده‌اند. دراین میان،  فلسفه‌ قاره‌ای به واسطه‌ بینش‌های «ادبی» و «ذوقی» و همچنین عدم قطعیت معنا، تکثر روش (حتی ضدیت با روش)، فاصله‌گیری از روش‌های علوم طبیعی(پوزیتویستی)، وجودگرایی و سوژه‌محوری، محمل و مجرای مناسبی برای گسترش و کاربرد نظریه‌های مبتنی بر خواننده بوده است. در مقاله‌ حاضر ضمن برشمردن خصایص مشترک ادبیات و فلسفه‌ قاره‌ای، نشان داده خواهد شد که نظریه‌های مبتنی بر پدیدارشناسی، هرمنوتیک و نظریه‌های خواننده‌محور، در تعامل با فلسفه‌ قاره‌ای بوده و بر یکدیگر تاثیرات متقابل نهاده‌اند. همچنین نشان داده خواهد شد که علاوه بر خاستگاه‌های سیاسی و دانشگاهی، که در پیدایش مکاتبی چون کنستانس دخیل بودند؛ بحران‌های متعدد عصر روشنگری ازجمله شکست عقلانیت و تبعات ناخوشایند سرمایه‌داری و گسست از معنا و رنگ‌باختنِ کلان روایت‌های مسیحی، عمیقاً بر شکل‌گیری نظریه‌های خواننده‌محور اثرگذار بوده‌اند و در این میان سوبژکتیویسم در یک ضرورت و صیرورت تاریخی و در یک موقعیت متناقض، هم مجرایی برای شکل‌گیری نیهیلیسم و هم پاسخی به آن بوده است..

literary theory and its relation to continental philosophy(with an emphasis on reader-response theories)

continental philosophy, through dialogues with german idealism and romanticism, and in accordance with subjectivism, criticism, traditionalism, historicism, and anti-authoritarianism, has influenced many literary theories, especially phenomenology and hermeneutics. although continental and analytical philosophies have influenced other literary theories, the present article contends that in the conflict between the ‘continental’ and ‘analytical’ approaches, continental philosophy is characterized by ‘taste’ and ‘literary’ insights as well as uncertainty, multiplicity of methods, and even antagonism. the method exhibits radical differences with natural sciences (positivism), existentialism, and subject orientation, and it can be regarded as a much more suitable medium for the development and application of reader-response theories. therefore, in the present article, while enumerating the common features of continental literature and philosophy, we will show that the relation between philosophy and literary theory, often formed through continental approaches and reader-centered theories, are visibly compatible with this approach. we will also discuss that in addition to the political and academic origins that played a role in the emergence of schools such as constance, numerous drawbacks in enlightenment philosophy, including the failure of rationality, the undesirable consequences of capitalism, the gradual disappearance of christian values, have profoundly influenced the formation of reader-response theories.