پیامدهای منطق حاکم بر تکوین میلِ درون‌ماندگار در فلسفه‌ ادبیاتِ ژیل دلوز

ژیل دلوز فیلسوف پساساختارگرای فرانسوی که فلسفه ای برمبنای هستی شناسیِ میلِ درون ماندگار پایه ریزی کرده، کتاب ها و تک نگاری های جداگانه ای نیز دربارۀ هنر و ادبیات به نگارش در آورده است. این دو روند که در طی حیات فکری او به طور هم زمان به پیش رفته اند، مسئلۀ نسبتِ میان درک تازۀ دلوز از میل و رخدادِ ادبیات را مطرح می سازد. دلوز با نقد فرایند ادیپی شدن ناخودآگاه در سنت روانکاوی فرویدی- لکانی، برساخته شدن میل را صرفاً روندی به منظور پرکردن فقدان لکانی نمی داند بلکه میل در نظر او، برسازندۀ امر نو، ایجابی و روایت‌گر است. ازسوی دیگر برای دلوز کار ادبیات وفاداری به رخداد و توانی است که ایجادکنندۀ یک نسبت تازه با وضعیت امور است. دلوز با خلق مفهوم خط گریز و ماشین ادبی رسالت شیزوفرنیک و کارکرد ادبیات را آفرینش تاثیرها و تک بودگی های ناب و مرئی کردن نیروهای نامرئی در هر وضعیت و به بیان خلاصه تر، بردن زندگی به وضعیت توان غیرشخصی می‌داند. این پژوهش به این مسئله می پردازد که درک تازۀ دلوز از میل به‌‌مثابه امری درون ماندگار چگونه می تواند در مرکز فلسفۀ ادبیات او جای گیرد و این امر چه پیامدهای رهایی بخشی در پی خواهد داشت؛ یعنی چگونه میل درون ماندگار به‌‌مثابه شرط امکان ادبیات می تواند زمینۀ‌ استعلاییِ تازه‌ای برای اندیشیدن از مجرای فلسفه و ادبیات بگشاید.

the logic of the process of immanent desire in gilles deleuze’s philosophy of literature: a study of consequences

the french poststructuralist philosopher gilles deleuze, who based his philosophy on  an ontology of immanent desire, also wrote separate books and monographs on arts, and especially on literature. these two orientations, which have developed simultaneously throughout his philosophical life, raise the question of the relation between the new understanding of desire and the function and purpose of literature in deleuze’s philosophy. criticising the oedipal process of the unconscious in the tradition of freudian-lacanian psychoanalysis, deleuze does not see the construction of desire as merely a process of filling a lacanian gap. in his view, desire is the creator of something new, positive, and narrative. in deleuze’s opinion, literature presupposes fidelity to events and puissance, which create a new relation with the state of affairs. by conceptualising the line of flight, deleuze considers the schizophrenic vocation and function of literary machines to be the creation of pure affects and singularities, the visualisation of invisible forces in any situation, and taking life to a state of impersonal puissance. this article discusses how deleuze’s new understanding of desire as desiring-machines can be central to his philosophy of literature, and what the positive consequences would be; in other words, it argues how desire, as a condition for the possibility of literature, can open a new transcendental foundation.