بررسی و مقایسه سرعت روایت در دو حکایت از مثنوی معنوی با مآخذ آنها براساس نظریه روایت شناسی جرالد پرینس

این مقاله سرعت روایت را در دو حکایت از مثنوی معنوی با مآخذ آنها براساس نظریه روایت شناسی جرالد پرینس مقایسه می‌کند. هدف ما، بررسی علل انواع سرعت‌های روایی است که جهان رویدادهای روایت‌شده را می‌سازند. با این مقایسه درمی‌یابیم که مآخذ حکایت‌های مولوی، به‌ویژه روایت‌های منثور، گزاره‌های روایی کمتری دارند و از دسته‌های سرعت روایت صحنه و چکیده به‌عنوان ابزاری برای حفظ سخنان مشایخ و آموزش غیرمستقیم آموزه‌های اخلاقی و عرفانی این سخنان بهره می‌برند؛ درنتیجه حکایت‌های بدون پیرایش آنها نیز سرعت‌های روایی تند، کم‌ و بیش تند و متعادل روبه‌تند دارند. مولوی با بهره‌گیری مستقیم از معارف و اندیشه‌های موجود در گفتمان ایرانی اسلامی و انواع شگردهای روایی مانند تداعی معانی، درج، راوی مداخله‌گر، راوی ناموثق و غیره، روایت‌های برهنه و تند را آماده پذیرش انواع دسته‌های پنج‌گانه سرعت روایت و سرعت‌های روایی خیلی کند و کند می‌کند که از نظر زیبایی‌شناختی متنوع‌تر، کامل‌تر و لذت‌بخش‌تر است.

A Study of Narrative Speed in Two Stories from Masnavii Ma’navi and Their Sources Based on Gerald Prince’s Theory of Narratology

This paper aims to study and compare the narrative speed of two stories in Masnavii Ma’navi and their sources based on Gerald Prince’s theory of narratology. The main objective of the article is to find the types of narrative speed used in these stories to present the events and situations that have created the world of the narrated events. In this case, comparison of the speed of Molavi’s narratives with their sources is accompanied by the description of the causes contributing to their narrative speed. The results suggest that all sources of Molavi’s narratives, especially prose narratives, are characterized by the low frequency of narrative statements and the high frequency of scene presentation and abstraction which act as a means of inclusion of the sheikhs’ remarks as well as the indirect teaching of moral and mystical lessons of such remarks. Therefore, their nontrimmed narratives have high, relatively high and medium speed of narration. However, Molavi directly draws on mysticism and thoughts rooted in the IslamicIranian approach as well as different types of narrative techniques such as implication to prepare each naked and rapidly narrated story for inclusion of five types of narrative speed as well as slow and very slow narrative speed. In this manner, the final narratives are aesthetically characterized by higher diversity, and more thoroughness and pleasure of reading than their sources. Therefore, this suggests that Molavi had a significantly better narratological grip than his predecessors and many of his successors.