بازتاب شرایط جنگ سرد در رمان پاورقی «من جاسوس شوروی در ایران بودم»
|
|
|
|
|
نویسنده
|
شاکری عبدالرسول
|
منبع
|
نقد و نظريه ادبي - 1397 - دوره : 3 - شماره : 1 - صفحه:47 -68
|
|
|
چکیده
|
جنگ سرد از پایان جنگ جهانی دوم در سال 1945 م آغاز شد و تا فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در اوایل دهه نود ادامه داشت. در مورد ایران نیز بحران آذربایجان رابطه ایران و آمریکا را وارد مرحله تازهای کرد، بهگونهای که اهمیت استراتژیک ایران به عنوان بخشی از کشورهای «حلقه شمالی» برای ایالات متحده به اثبات رسید. از شهریور 1320 تا مرداد 1332 چهار گفتمان اصلی در ایران وجود داشت: پادشاهی، مارکسیستی، اسلامی، و ملیتگرایی. در این دوره مطبوعات از آزادی فراوانی برخوردار بودند و رمان پاورقی فارسی نیز پر رونق بود. در این مقاله، براساس رویکرد تحلیلگفتمانی لاکلائو و موفه، رمانی از هفتهنامه تهران مصور، با عنوان من جاسوس شوروی در ایران بودم بررسی شدهاست. نتایج این بررسی نشان میدهد گفتمان مفصلبندی شده در این رمان با گفتمان پادشاهی همسانی کامل دارد. روایت راوی آشکارا به بُعدهای گفتمان شوروی یعنی رفاه و عدالت و آزادی حمله میکند و این سه را در جریان روایت چونان دالهای شناوری در نظر میگیرد تا در گفتمان خود مفصلبندی کند. بُعد دیگر این گفتمان، یعنی انترناسیونالیسم، که در تضاد آشکار با ناسیونالیسم راوی است، نیز در این رمان کاملاً انکار میشود. درنتیجه این رمان در قالب شرایط جنگ سرد و تاثیر آن بر ایران آن سالها قابلتحلیل است.
|
کلیدواژه
|
رمان پاورقی، من جاسوس شوروی در ایران بودم، تحلیل گفتمان، لاکلائو و موفه
|
آدرس
|
سازمان مطالعه و تدوین (سمت), پژوهشکده تحقیق و توسعه علوم انسانی, ایران
|
پست الکترونیکی
|
shakerirasoul@gmail.com
|
|
|
|
|