دوره بندی شعر معاصر تاجیک: از روشنگری تا استقلال (1870-2015م)
|
|
|
|
|
نویسنده
|
خدایار ابراهیم
|
منبع
|
نقد و نظريه ادبي - 1397 - دوره : 3 - شماره : 1 - صفحه:21 -45
|
|
|
چکیده
|
ماوارءالنهر درمقام نخستین وطن اقوام آریایینژاد پیوسته در تاریخ ادب فارسی حضوری برجسته داشتهاست. پس از تشکیل دولت صفویه در ایران و ازبکان شیبانی در بخارا در سده پانزدهم میلادی، سرنوشت سیاسی دو منطقه از یکدیگر جدا شد؛ اما تا اشغال این منطقه از سوی تزار روسیه در سده نوزدهم، روابط فرهنگی مردمان دو سوی جیحون کمابیش ادامه داشت. نهضت بیداری با حضور روسیه و اشغال منطقه زبانه کشید و بعدتر در قامت تجددگرایان شعلهور شد. تجددگرایان با پیروزی احزاب کمونیسم، برای رسیدن به آرمانهای خود به دامان آن خزیدند. با تشکیل پنج جمهوری شورایی از دل ویرانیهای خانات منطقه، تاجیکان در سال 1924 صاحب حکومت شدند. آنها طی نزدیک به هفت دهه در بستر ادبیات شورایی به آفرینش ادبی دست یازیدند؛ اما با استقلال در سال 1991 بار دیگر به آغوش مام وطن تاریخی بازگشتند. مسئله اصلی این پژوهش بررسی دورهبندی تحولات شعری تاجیکان از شروع نهضت بیداری تا استقلال منطقه در بستر نظریه تاریخ ادبیات است. پس از بررسی دورهبندیهای صورت پذیرفته و نقد مبانی فکری آنها الگوی نگارنده در این زمینه پیشنهاد شدهاست. به نظر میرسد این الگو تاثیر مستقیمی در نگارش جریانشناسی شعر معاصر تاجیک داشته باشد و بتواند در معرفی میراث آن به فارسیزبانان جهان نقش موثری ایفا کند.
|
کلیدواژه
|
ادبیات معاصر تاجیک، دورهبندی ادبی، نظریه ادبی، تاجیکستان
|
آدرس
|
دانشگاه تربیت مدرس, ایران
|
پست الکترونیکی
|
hesam_kh1@modares.ac.ir
|
|
|
|
|