>
Fa   |   Ar   |   En
   مطالعه خروج بند موصولی در متون روایی زبان فارسی با رویکردی نقش‌گرا: شواهدی از جلدهای پنجم تا هفتم تاریخ بیهقی  
   
نویسنده مولایی کوهبنانی حامد ,علیزاده علی ,شریفی شهلا
منبع زبان فارسي و گويش هاي ايراني - 1395 - دوره : 1 - شماره : 1 - صفحه:45 -69
چکیده    فرایند خروج بند موصولی هنگامی رخ می دهد که بند موصولی از مجاورت هسته خارج شود و به جایگاهی در انتهای جمله حرکت کند. به بررسی فرایند هایی همچون خروج بند موصولی، پس از ظهور دستور نقش گرایی بیش از پیش توجه شده‌است. با توجه به آنکه جملات فارسی در صورت وقوع و یا عدم وقوع این فرایند، همچنان دستوری باقی خواهند ماند، بسیاری از زبان شناسان دلایل غیرنحوی را عامل این حرکت می دانند. نگارندگان با این فرض که وقوع این فرایند، دلایل نقشی همچون طول بند موصولی، ساخت اطلاعی، یکسان بودن فعل بند اصلی و موصولی و نوع فعل دارد، به بررسی فرایند خروج در 66 بند از 150 بند استخراج‌شده در بخش هایی از تاریخ بیهقی پرداخته اند تا بستری برای مقایسۀ نتایج این فرایند در متون روایی و ادبی با متون فارسی رسمی معاصر فراهم گردد. براساس داده‌های پژوهش از چهار فرضیۀ عنوان‌شده جز ساخت اطلاعی، سه عامل دیگر تاثیر مستقیمی بر خروج بند موصولی دارند. طول بند موصولی مهم ترین عامل خروج آن در تاریخ بیهقی است که تاییدکنندۀ ادعای هاوکینز مبنی بر تمایل سازه های سنگین تر در زبان های فعل پایانی به حرکت به انتهای جمله و قرارگرفتن پس از فعل است. همچنین، مقایسۀ نتایج این پژوهش با نتایج راسخ‌مهند و دیگران (1391) نشان می دهد که تفاوت چشمگیری میان نحوۀ عملکرد این فرایند در فارسی رسمی معاصر و تاریخ بیهقی دیده نمی شود..
کلیدواژه خروج بند موصولی، تاریخ بیهقی، طول بند موصولی، ساخت اطلاعی
آدرس دانشگاه فردوسی مشهد, ایران, دانشگاه فردوسی مشهد, گروه زبان‌شناسی, ایران, دانشگاه فردوسی مشهد, گروه زبان‌شناسی, ایران
پست الکترونیکی shahlasharifi@hotmail.com
 
   Relative clause extraposition in Persian narrative text with a functional approach: Evidence from fifth to seventh volumes of Tārixe Bayhaqi  
   
Authors
  
 
 

Copyright 2023
Islamic World Science Citation Center
All Rights Reserved