ریشه‌شناسی چند واژۀ کهن از گویش‌های ایرانی

ریشه شناسی واژگان گویش‌های مختلف ایرانی هم به شناخت بیشتر ویژگی‌های آوایی این گویش‌ها کمک می کند، هم به ریشه شناسی واژه های فارسی و دیگر زبان‌ها و گویش‌های ایرانی. گویش‌های ایرانی گنجینۀ عظیمی از داده های زبانی هستند که می تواند در زبان‌شناسی زبان‌های ایرانی استفاده شود. این مقاله به ریشه شناسی 12 واژه از گویش‌های مختلف ایرانی می پردازد. درمورد هر واژه پس از بررسی برابر یا همریشۀ واژه در دیگر گویش‌ها و زبان‌های ایرانی، صورت ایرانی باستان واژه بازسازی، و روند دگرگونی آوایی واژه از ایرانی باستان به گویش‌های ایرانی بررسی شده‌است. در ریشه شناسی واژه‌ها به‌ویژه بر تمایز بین صورت واژه در گویش‌های شمال غربی و جنوب غربی تاکید شده. واژه هایی که در این مقاله از گویش‌های مختلف ایرانی ریشه شناسی شده اند، شامل این واژه ها هستند:  arde/âla «کنار، پهلو، نیمه»؛ast/hast  «خانه، حیاط»؛ daha «داسه»؛ gwask/bīg «بزغاله، گوساله»؛ gūn «پستان دام»؛ jeven «هاون غلات»؛ jəxūn «خرمن»؛ kahra «بزغاله»؛ kətū «سگ»؛ mâl «دام، چهارپا»؛ tâta «عمو»؛ xal «کج، خمیده».