سرنام‌ پنداری و ریشه‌ شناسی شاعرانه (معرفی و توصیف دو هنرسازۀ تازه)

دربارۀ انواع هنرسازه‌ها در آثار ادبی گوناگون نوشته‌های بسیاری به چاپ رسیده ‌است، اما از آنجا که هنر و هنرسازه‌ها را نمی‌توان محدود کرد، پژوهشگر ادبی هنوز هم می‌تواند انواع دیگری از این ابزارها را کشف و توصیف کند. نگارندگان در این نوشتار کوشیده‌اند به دو هنرسازه بپردازند که ظاهرا تاکنون توجه ادب‌پژوهان را به خود جلب نکرده‌اند. این دو ابزار عبارت‌اند از سَرنام‌پنداری و ریشه‌شناسی شاعرانه. در سرنام‌پنداری (تسامحا سرواژه‌پنداری)، شاعر/ نویسنده می‌کوشد هر یک از واج‌ها یا تک‌نگاره‌های یک واژه‌‌ را واج یا تک‌نگارۀ آغازینِ واژه‌ای دیگر بپندارد و با این کار واژۀ بسیط را سرنام تلقی کند. درواقع با این حسن تعلیل، به‌صورتی هنری معانی دیگری به معنای اصلی واژه افزوده می‌شود که در ساختمان و ریشۀ آن واژه وجود ندارد. در ریشه‌شناسی شاعرانه (هنجارگریزی ریشه‌شناختی)، شاعر/ نویسنده برای واژه ریشه‌ای می‌سازد تا معنای موردنظر خود را بدان واژه تحمیل کند. برخلاف ریشه‌شناسی عامیانه، ریشه‌شناسی شاعرانه کاملا آگاهانه است. اطلاعات این مقاله به روش کتابخانه‌ای گردآوری شده و روش تحقیق نگارندگان توصیفی تحلیلی است.

backronym creation and poetic etymology (introduction and description of two new artistic devices)

this article tries to describe two artistic devices which have not been paid attention yet. in the first device, i.e. backronym, the poet/ writer considers each phoneme/ grapheme of a simple word as an initial phoneme/ grapheme of another word, so that a simple word is considered as an acronym. this process adds some secondary meanings to the central meaning of the word which do not exist in its root and structure. in the second device, i.e. poetic etymology (or etymological deviation), the poet/ writer forges an etymology to impose one’s desired meaning to the word. in spite of folk etymology, etymological deviation is a conscious and artistic process.