تحلیل ریزنحوبنیان حروف اضافۀ فضایی در زبان تاتی

پژوهش حاضر به شیوه‌ تحلیلی-توصیفی به بررسی حروف اضافۀ فضایی در زبان تاتی براساس رویکرد ریزنحو می پردازد. در این رویکرد، گره های پایانی در ساخت های نحوی کوچک تر و ریزتر از یک تکواژ هستند و به عبارتی، چندین پایانه می تواند با یک تکواژ در نمودار درختی نمایانده شود. تاتی زبانی پس اضافه ای است. حروف اضافۀ فضایی  به دو دسته تقسیم می شود، حروف‌اضافه‌ واژگانی با گروه جزءمحوری نمایانده می شود و حروف اضافه‌ نقشی در دو هسته‌ مکان و مسیر قرار می گیرد. براساس رویکرد ریزنحو، تجزیۀ گروه حرف‌اضافه ای به صورت] گذر]مبدا] مقصد] مکان]جزءمحوری]گروه حالت]گروه حرف تعریف[[[[[[[[ انجام می گیرد. در این زبان مسیرنمای مقصد در اکثر موارد نمود آوایی ندارد. برهمین اساس، فعل حرکتی مولفه‌ ]+جهتی[ را به هستۀ مقصد اعطا می کند و تکواژی که هستۀ فعل را واژگانی می کند درواقع هستۀ مقصد را نیز واژگانی می کند. مکان نما، مسیرنمای مبدا و گذر با پس اضافۀ -a (da) صورت بندی می شود. یکی از اصول ریزنحو، اصل فرامجموعه است که بیان کنندۀ وجود همتابینی در تکواژهاست. الگوی همتابینی در این زبان به صورت «مقصد≠ مکان = مبدا= گذر» و از جمله الگوهایی است که در میان زبان های دنیا نادر است.

nanosyntactic analysis of spatial adpositions in tati

this article investigates the spatial adpositions in tati, analytically and descriptively, according to nanosyntax approach. based on this approach, terminal nodes in the syntactic structure are smaller than a morpheme, i.e. one morpheme can lexicalize several terminal nodes in a syntactic tree. tati is a postpositional language. spatial adpositions are divided into two groups, lexical adpositions are under the node of axial part phrase and functional adpositions are in path phrase and place phrase. based on nanosyntax approach, the syntactic structure of adpositions is [route [ source[ goal[ place[ ax part [kp [dp]]. in tati, “goal” is not phonologically expressed. so, the motion verb gives [+orientation] feature to the head of “goal phrase” and the morpheme which lexicalizes the head of vp, also lexicalizes the head of goal p. the adposition for “place”, “source” and “route” is -a(da). one of the principles of nanosyntax is superset principle which determines syncretism in morphemes. in tati, the syncretism pattern is goal≠place=source, which is a rare pattern among the world languages.