نفی بند و غیرِبند در زبان گیلکی از منظر رده‌شناختی

در زبان گیلکی، مطالعۀ جامعی پیرامون «نفی» نشده‌است. در این پژوهش، سعی بر آن است براساس پرسشنامۀ میستامو (2016) نفی در گیلکی گونۀ لاهیجانی توصیف گردد. بدین منظور، نفی در انواع بند و همچنین نفی غیرِبند مطالعه و ساخت‌های صوریِ مبیّن هر نقش به لحاظ تقارن در ساختار و صیغگان توصیف شده‌است. داده‌ها، علاوه‌بر بومی‌بودن نویسندگان، از گفتار روزمرۀ گویشوران بومیِ شهرستان لاهیجان گردآوری شده‌است. مطالعات بینازبانی حاکی است در بسیاری از زبان‌ها، شیوه‌(ها)ی نفی معیار با برخی بندهای دیگر متفاوت است. درحالی‌که، در گیلکیِ لاهیجانی، نفی معیار برای منفی‌سازیِ انواع بندها به‌کار می‌رود. مطابق یافته‌های پژوهش، بندهای حاویِ انواع فعل ساده، پیشوندی و مرکب در زمان‌ها و وجوه مختلف، از حیث تقارن، رفتار متفاوتی نشان می‌دهند. به علاوه، گاهی وجه تمایز یک جملۀ مثبت و متناظرِ منفیِ آن، صرفا ناشی از افزوده‌شدنِ عنصر نفی نیست و تغییرات دیگری نیز در جمله حاصل می‌شود، ازجمله جایگزینی وند منفی با تکواژی دیگر یا تغییرات واجی. در این صورت، ساختار نفی، نامتقارن محسوب می‌گردد. در نفی غیرِبند، پاسخ منفی، ضمایر مبهم منفی و اشتقاق منفی بررسی می‌شود.

clausal and non-clausal negation in the gilaki language (lahijani variety) in typological perspective

negation is represented in all natural languages (miestamo, 2017). in gilaki, this phenomenon is not dealt with thoroughly. the present study attempts to provide a comprehensive description of negation in gilaki (lahijani variety) according to the questionnaire proposed by miestamo (2016). for this purpose, the negation strategies used in clausal and non-clausal negation have been described. additionally, negative structures and paradigms have been examined regarding symmetry. the data has been gathered from the everyday language spoken by the native speakers in the city of lahijan. negation strategies used in standard negation differ from those of other clauses in many languages, whereas it is not the case in lahijani. the findings suggest that negation can be expressed symmetrically or asymmetrically in constructions containing different types of verbs (simple, prefixal, and compound) with respect to tense and mood. moreover, there are some cases that the only distinction between the positive construction and its negative correspondence is not merely due to the addition of the negative element but other changes would occur, such as the replacement of the negative marker with another morpheme or some phonological changes, resulting in structural asymmetry. in non-clausal negation, negative reply, negative indefinites, and negative derivation are explored.