برخی ساخت‌های فعلی دورۀ میانه در متون گونۀ فارسی جنوبِ غربیِ (بحثی در معرفی یک گونه از زبان فارسی)

بررسی زبانی متون دوره‌ تکوین زبان فارسی (254- 617ق) نشان می دهد در این دوران هنوز زبانی به صورت فارسی معیار شکل نگرفته بود. به همین دلیل در حوزه‌ رواج این زبان، متونی شکل می گیرد که مشحون از عناصر گویشی است. یکی از گونه های زبان فارسی که به دلایلی تاکنون به صورت مستقل به آن پرداخته نشده، گونه‌ جنوب غربی است. در این مقاله که هدف آن آغاز معرفی گونه‌ فارسی جنوب غربی است، با مطالعه‌ بخش‌هایی از کهن‌ترین متون بازمانده از این گونه‌ زبانی، به بررسی برخی از ساخت های فعلی بازمانده از دوره‌ میانه در این گونه خواهیم پرداخت: 1. ماده‌ مجهول؛ 2. ماده‌ ماضی جعلی؛ 3. پسوند متعدی‌ساز -ēn؛ 4. ساخت التزامی؛ 5. پیشوند فعلی by-. برخی از این عناصر که هنوز در گویش‌های ایرانی زنده هستند در فارسی نو رسمی از میان رفته‌اند. البته در برخی از این ساخت‌ها، ویژگی‌های فعلی دورۀ میانه بسط یافته و ساخت‌های فعلی جدیدی شکل گرفته‌است. پس از بررسی موارد مذکور روشن می شود که گونه‌ فارسی جنوب غربی احتمالا به دلیل نزدیکی با حوزه‌ رواج فارسی میانه، بسیاری از ویژگی های فعلی این دوره را در بازه‌ زمانی 254ق (آغاز دورۀ نو) تا حملۀ مغول، در خود حفظ کرده‌است.

some verbal constructions of the middle persian in the texts of southwest persian type(a discussion on the introduction of a new type of persian language)

linguistic analysis of the texts of the period of development of the persian language shows that during this period, a standard persian language had not yet been formed. for this reason, in the domain of the spread of this language, texts full of dialectal elements are formed. one of the varieties of persian, which has not been studied independently for some reasons, is the southwestern variety. in this article, the purpose of which is to introduce the southwest persian variety, by examining some of the oldest surviving texts of this linguistic variety, we will examine some of the current constructions surviving from the middle period in this variety: 1/ passive stem; 2/ artificial stem; 3/ transitive suffix -ēn; 4/ subjunctive construction; 5/ verbal prefix by-. of course, in some of these constructions, the verbal characteristics of the mp have been expanded and new verbal structures have been formed. after examining the above-mentioned cases, it becomes clear that the southwest persian variety, probably due to its proximity to the area of ​​middle persian prevalence, has many of the verbal characteristics of this period in the time frame it has kept in itself.