>
Fa   |   Ar   |   En
   پسوندهای اشتقاقی «ین» و «ینه» در چارچوب ساخت‌واژۀ ساختی  
   
نویسنده بامشادی پارسا ,انصاریان شادی ,داوری اردکانی نگار
منبع زبان فارسي و گويش هاي ايراني - 1398 - دوره : 4 - شماره : 2 - صفحه:121 -144
چکیده    پژوهش حاضر دو پسوند اشتقاقی «ین» و «ینه» را در زبان فارسی بررسی و سویه‌های گوناگون معنایی و صوری آنها را واکاوی می نماید و می‌کوشد با رویکرد ساخت‌بنیاد و در چارچوب نظریۀ ساخت‌واژۀ ساختی الگوهای واژه‌سازی را بر پایۀ مفهوم «طرحواره‌های ساختی» و رابطۀ پایگانی این طرحواره‌ها تبیین نماید. ساخت‌واژۀ ساختی نظریه‌ای واژه‌بنیاد و نشانه‌بنیاد در حوزۀ ساخت‌واژه است که رویکردی شناختی و کاربردبنیاد به واژه‌سازی دارد. داده‌های پژوهش برگرفته از پیکرۀ ساخت‌واژی نگارندگان، با بیش از 12000 واژۀ مشتق و مرکب فارسی، و فرهنگ فارسی زانسو (کشانی، 1372) است که 71 واژۀ مشتق ساخته‌شده با پسوند «ین» و 59 واژۀ ساخته‌شده با پسوند «ینه» را در بر می‌گیرد. براساس یافته‌های پژوهش این پسوندها تنوع معنایی چشمگیری دارند که در سطح طرحواره‌های ساختی انتزاعی قابل تبیین است نه در سطح واژه‌های عینی زبان و از همین رو آن را چندمعنایی ساختی می‌نامند. پسوند «ین» می‌تواند در 7 زیرطرحوارۀ ساختی نمایان شود و واژه‌هایی از مقولۀ صفت بسازد، اما «ینه» دارای 9 زیرطرحوارۀ ساختی است و واژه‌هایی از مقولۀ اسم و صفت می‌سازد.
کلیدواژه صرف ساختی، پسوندافزایی، پسوند اشتقاقی، واژه‌سازی، رویکرد ساخت‌بنیاد
آدرس دانشگاه شهید بهشتی تهران, ایران, دانشگاه شهید بهشتی تهران, ایران, دانشگاه شهید بهشتی تهران, ایران
 
     
   
Authors
  
 
 

Copyright 2023
Islamic World Science Citation Center
All Rights Reserved