بست چاکنایی در زبان فارسی

چیستیِ بست یا انسداد چاکنایی در زبان فارسی همواره محل بحث و اختلاف نظر بوده است؛ برخی  آن را جزءِ واج‌های زبان فارسی می‌دانند و برخی آن را واج‌ به شمار نمی‌آورند. پژوهش پیشِ رو کوششی برای برطرف نمودن این اختلافِ نظرها و ابهام‌هاست. با این هدف، بست چاکنایی در واژه‌ها و بافت‌های گوناگون سبک رسمیِ زبان فارسی بررسی شد و فرایندهای واجی‌ و محدودیت‌های تاثیرگذار بر رخداد و عدم رخداد این همخوان در واژه‌ها و بافت‌های گوناگون ارائه گردید. روش این مقاله توصیفی تحلیلی در چارچوب نظریۀ بهینگی (پرینس و اسمولنسکی، 2004 /1993) است. البته پیش از ورود به تحلیل‌های نظریۀ بهینگی مراحل اشتقاق این فرایندها و تعامل آنها با هم بررسی شد. نتایج کلی این پژوهش نشان می‌دهد که بست چاکنایی فقط به عنوان تلفظِ دو نویسۀ «همزه» (ء) و «ع» در وام‌واژه‌های عربیِ واج به شمار می‌رود. این همخوان در بقیۀ موارد آواست و وظیفۀ‌ آن پُرکردن ‌آغازۀ هجا در ابتدا و میان واژه است.