زمان دستوریِ جهان‌های ممکن ساخت شرطی در زبان فارسی معاصر

در این پژوهش زمان دستوری افعال بندهای شرط و جزای شرط در جملات شرطی زبان فارسی معاصر، براساس رده‌شناسی دکلرک و رید (2001)  بررسی شد. پیکره، 286 جملۀ شرطی از 10 کتاب داستانی معاصر بوده است. با بررسی جملات شرطی به این نتیجه رسیدیم که ساخت شرطی زبان فارسی معاصر، متشکل از انواع حقیقی، خنثی، بسته، باز، غیرقطعی و ضدحقیقی است. از این تعداد جملۀ شرطی، شرطی از نوع باز و ضدحقیقی به ترتیب بالاترین و پایین‌ترین بسامد را در داده‌های پیکره داشتند. با بررسی زمان‌های دستوری افعال بندهای شرط و جزای شرط به گرایش‌های قوی در این زمینه دست یافتیم. براین اساس، اگر زمان دستوری فعل بند شرط، گذشته باشد، شرطی با احتمال زیاد از نوع حقیقی خواهد بود و اگر زمان دستوری فعل بند جزای شرط، غیرگذشته باشد، شرطی به احتمال زیاد، از نوع باز خواهد بود.