ارزشیابی برنامه آموزش پیشگیری از آسیب‌های ناشی از حوادث مدرسه‌ای در دانش آموزان ناشنوا و نیمه شنوای دبیرستانی بر اساس مدل اعتقاد بهداشتی

سابقه و هدف: دانش آموزان یکی از گروه های آسیب پذیر در مقابل حوادث می باشند. دانش آموزان ناشنوا و نیمه شنوا به علت معلولیتشان ممکن است نسبت به دانش آموزان عادی آسیب پذیرتر باشند. لذا هدف این مطالعه ارزشیابی برنامه آموزش پیشگیری از آسیب های ناشی از حوادث مدرسه ای در دانش آموزان ناشنوا و نیمه شنوای مقطع دبیرستان بر اساس مدل اعتقاد بهداشتی بود. مواد و روش ها: مطالعه نیمه تجربی حاضر در بین کلیه دانش آموزان ناشنوا و نیمه شنوای دبیرستانی شهر همدان (دو مدرسه) در سال1392 انجام شد. دانش آموزان به روش تصادفی در دو گروه مداخله (23نفر) و کنترل (27نفر) قرار گرفتند. داده ها توسط پرسشنامه ای شامل سوالات مربوط به متغیرهای جمعیت شناختی، سازه های مدل اعتقاد بهداشتی، آگاهی و رفتارهای پیشگیری کننده به صورت خودگزارش دهی، قبل و دو ماه بعد از مداخله آموزشی در دو گروه تکمیل گردید. مداخله آموزشی شامل ارائه یک کتابچه طراحی شده و برگزاری 5 جلسه آموزشی بود. برای تحلیل داده ها از نرم افزار spss16 و آزمون های تی زوجی، فیشر، تی مستقل و آزمون کای دو استفاده شد.یافته ها: یافته ها نشان داد بعد از مداخله آموزشی افزایش میانگین نمرات آگاهی (p=0.002)، رفتارهای پیشگیری کننده (p=0.001) و سازه های مدل اعتقاد بهداشتی شامل شدت درک شده (p=0.001)، منافع درک شده (p=0.001)، خودکارآمدی (p=0.001) و راهنما برای عمل (p=0.001) در گروه مداخله در مقایسه با گروه کنترل معنی دار بود. نتیجه گیری: نتایج مطالعه نشان داد که مداخله آموزشی بر مبنای مدل اعتقاد بهداشتی می تواند سبب ارتقاء رفتارهای پیشگیری کننده از آسیب های ناشی از حوادث مدرسه ای در دانش آموزان ناشنوا و نیمه شنوا گردد.

Evaluating a Health Belief Model-Based Educational Program for School Injury Prevention among Hard-of-Hearing/Deaf High School Students

Background and Objectives: While all students are vulnerable to injuries, such vulnerability may even be higher in the deaf and hardofhearing students. Therefore, this study evaluated a health belief modelbased educational program to prevent school injuries among deaf and hardofhearing high school students. Materials and Methods: This quasiexperimental study was conducted on all deaf and hardofhearing students who attended two special schools in Hamadan (Iran) during 2014. They were randomly assigned to either the intervention group (n = 23) or the control group (n = 27). Data were collected using a selfreport questionnaire containing items on demographic characteristics, constructs of the health belief model, and knowledge and preventive behaviors. In both groups, the questionnaires were filled out through interviews before and two months after the intervention. The intervention included distributing booklets and holding five educational sessions. Data were analyzed with paired t, independent t, chi square, and Fisher rsquo;s exact tests in SPSS16. Results: After the educational intervention, the mean scores of knowledge (P=0.002), preventive behaviors (P=0.001), and constructs of the health belief model, i.e. perceived severity (P=0.001), perceived benefits (P=0.001), selfefficacy (P=0.001), and cues to action (P=0.001), were significantly higher in the intervention group than in the control group. Conclusion: According to our findings, an educational intervention based on the health belief model can promote behaviors to prevent school injuries among deaf and hardofhearing students.