اثربخشی مداخله آموزشی مبتنی بر مدل اعتقاد بهداشتی جهت توانمندسازی دامداران در برابر رفتارهای پرخطر تب مالت

سابقه و هدف: تب مالت یکی از شایع ترین بیماری های مشترک انسان و حیوان است. آموزش می تواند در پیشگیری از این بیماری موثر باشد. هدف از انجام این مطالعه ارزیابی اثربخشی مداخله آموزشی مبتنی بر مدل اعتقاد بهداشتی جهت توانمندسازی دامداران در برابر رفتارهای پرخطر تب مالت در شهرستان چاراویماق بود.مواد و روش ها: این پژوهش نیمه تجربی در سال 1393 در چاراویماق آذربایجان شرقی اجرا شد. تعداد 200 دامدار با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای جهت شرکت در این مطالعه انتخاب شدند. داده ها با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته ای که شامل اطلاعات جمعیت شناختی، آگاهی و سازه های مدل اعتقاد بهداشتی بود، جمع آوری گردید. سپس جلسات آموزشی برای گروه مداخله طراحی و برگزار شد. 3 ماه پس از اجرای مداخله، اطلاعات از هر دو گروه جمع آوری و با استفاده از آزمون های آماری من ویتنی و ویلکاکسون تجزیه وتحلیل گردید. یافته ها: قبل از مداخله، دو گروه از نظر میانگین نمرات آگاهی، سازه های مدل اعتقاد بهداشتی (حساسیت، شدت، موانع، منافع درک شده و خودکارآمدی) و رفتارهای پیشگیری کننده از تب مالت، تفاوت معنی داری نداشتند، اما بعد از مداخله آموزشی، در گروه مداخله اختلاف معنی داری نسبت به گروه کنترل مشاهده گردید (0.05> p). نتیجه گیری: مشارکت افراد تاثیرگذار در برنامه های مداخلاتی همراه با استفاده از تئوری های آموزشی می تواند اثربخشی بیشتری در اصلاح رفتارهای پرخطر در افراد داشته باشد، لذا چنین برنامه هایی باید در سطح وسیعی اجرا گردد.

The Effectiveness of an Educational Intervention Based on the Health Belief Model in the Empowerment of Stockbreeders Against High-Risk Behaviors Associated with Brucellosis

Background and Objectives: Brucellosis is among the most common zoonotic diseases. Educational programs can be effective in the prevention of this disease in humans. The present study was conducted to assess the effectiveness of an educational intervention based on the Health Belief Model (HBM) in the empowerment of stockbreeders against high risk behaviors associated with brucellosis in Charuymaq county, East Azerbaijan. Materials and Methods: The present quasiexperimental study was conducted in 2014 in Charuymaq county. A total of 200 people selected through stratified random sampling participated in the study. Data were collected using a researcherdesigned questionnaire including items on participants' demographic information, knowledge and the HBM constructs. Training sessions were then designed and held for the intervention group. Three months after the intervention was held, data were collected from both groups and then analyzed using descriptive statistics including the MannWhitney U test and the Wilcoxon test. Results: The mean scores obtained for knowledge, HBM constructs (perceived susceptibility, severity, barriers and benefits and selfefficacy) and brucellosis preventive behaviors showed no significant differences between the two groups before the intervention however, after the educational intervention, significant differences were observed between the mean scores obtained by the intervention group and the control group (P<0.05). Conclusion: The cooperation of charismatic individuals with intervention programs and the use of education theories can be more effective in modifying highrisk behaviors these programs should therefore be widely implemented across the country.