تاثیر برنامه آموزشی مبتنی بر مدل اعتقاد بهداشتی در کاهش استفاده از تلفن همراه هنگام رانندگی در بین رانندگان تاکسی

مقدمه: استفاده از تلفن همراه هنگام رانندگی به یک عامل تهدید کننده امنیت ترافیکی تبدیل شده است. مطالعه حاضر با هدف تعیین تاثیر برنامه آموزشی مبتنی بر مدل اعتقاد بهداشتی در کاهش استفاده از تلفن همراه هنگام رانندگی در بین رانندگان تاکسی شهر تویسرکان انجام شد. مواد و روش ها: در این مطالعه مداخله ای نیمه تجربی، 110 نفر از رانندگان تاکسی زیر 35 سال شهر تویسرکان به صورت تصادفی و مساوی در دو گروه مداخله و کنترل قرار گرفتند. ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه ای شامل سازه های مدل اعتقاد بهداشتی، سوالات آگاهی، رفتارهای استفاده از تلفن همراه و متغیرهای زمینه ای بود که به روش خودگزارش دهی تکمیل گردید. مداخله آموزشی در گروه مداخله شامل 3 جلسه آموزشی 90 دقیقه ای بود. دو ماه پس از انجام مداخله، هر دو گروه پیگیری شدند. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار spss19 و بکارگیری آزمون های کای دو، تی مستقل، تی زوجی و مک نمار صورت گرفت. یافته ها: در میانگین نمرات سازه های مدل اعتقاد بهداشتی (حساسیت، شدت، موانع، منافع درک شده، خودکارآمدی و راهنما برای عمل)، آگاهی، رفتارهای مطلوب عدم استفاده از تلفن همراه هنگام رانندگی، قبل از مداخله آموزشی بین دو گروه تفاوت معنی داری وجود نداشت، اما بعد از مداخله آموزشی، در گروه مداخله اختلاف معنی داری نسبت به گروه کنترل مشاهده گردید. میزان استفاده از تلفن همراه در گروه مداخله بعد از مداخله آموزشی 35.14 درصد کاهش یافت. نتیجه گیری: مداخله آموزشی براساس مدل اعتقاد بهداشتی می تواند سبب کاهش استفاده از تلفن همراه هنگام رانندگی در رانندگان تاکسی گردد.

Effect of an Educational Program Based on the Health Belief Model to Reduce Cell Phone Usage During Driving in Taxi drivers

Introduction: Cell phone usage during driving has become a threat to traffic safety. This study aimed to determine the effectiveness of an educational program based on the health belief model to reduce cell phone usage during driving in taxi drivers of Tuyserkan. Materials and Methods: In this quasiexperimental study, 110 taxi drivers younger than 35 years were randomly divided into two experimental and control groups in Tuyserkan, Iran. Data was collected using a questionnaire including the health belief model constructs, knowledge, behaviors of using cell phone and demographic variables. The questionnaires were selfreported. Intervention was three sessions applied in the experimental group. Both groups were followed for two months after the intervention. Finally, data analysis was performed using SPSS 19 by Chisquare, Independent Ttest, Paired Ttest and McNemar. Results: The mean scores for the constructs of health belief model (perceived susceptibility, severity, barriers, perceived benefits, selfefficacy and cues to action), knowledge and desired behaviors about the use of cell phone during driving showed no significant differences between the two groups before the intervention. After the educational intervention, significant differences were observed in experimental group compared to control group. After educational intervention, cell phone usage reduced by 35.14% in the experimental group. Conclusion: An educational intervention based on the health belief model could reduce cell phone usage during driving in taxi drivers.