عوامل موثر بر مصرف غذاهای فوری در زنان بر اساس تئوری شناختی اجتماعی

مقدمه: به دنبال افزایش شهرنشینی، افزایش مسئولیت های شغلی زنان و رواج الگوهای غذایی غربی، مصرف غذاهای آماده در بین خانواده های ایرانی افزایش پیدا کرده است. تاکنون مطالعات محدودی با استفاده از تئوری در این زمینه انجام شده است. هدف از این مطالعه تعیین عوامل مرتبط با مصرف غذاهای فوری بر اساس تئوری شناختی اجتماعی در بین زنان مراجعه کننده به مراکز بهداشتی و درمانی شهر همدان بود. مواد و روش ها: این مطالعه مقطعی با استفاده از پرسشنامه های خود ایفا و با مشارکت 384 نفر از زنان مراجعه کننده به 10 مرکز بهداشتی و درمانی شهر همدان انجام شد. پرسشنامه ها شامل سوالات مربوط به سازه های تئوری شناختی اجتماعی، پرسشنامه 8 آیتمی بسامد مصرف غذاهای آماده و مشخصات جمعیت شناختی در طی شهریور و مهر ماه سال 1392 تکمیل شد. برای تحلیل داده ها از نرم افزار spss ویرایش 16 و از آزمون های تی مستقل، تحلیل واریانس یکطرفه و رگرسیون خطی چندگانه استفاده شد.یافته ها: مدل به کار رفته توانست 21 درصد از واریانس بسامد مصرف غذاهای آماده را تبیین نماید. در مدل رگرسیونی، دو سازه فراهمی(p<0.001) و امید پیامد(p=0.04) سهم معنی داری در پیش بینی مصرف غذاهای فوری داشتند. وضعیت شغل زنان تنها متغیر جمعیت شناختی مرتبط با بسامد غذاهای آماده بود(p<0.001). نتیجه گیری: نتایج حاصل از این مطالعه نشان می دهد، طراحی مداخلاتی جهت ایجاد تغییر در امیدهای پیامد و فراهم نمودن گزینه های سالم می تواند نتایج مثبتی در کاهش مصرف غذاهای آماده داشته باشد.

Factors Affecting the Consumption of Fast Foods Among Women Based on the Social Cognitive Theory

Introduction: Fastfood consumption among Iranian families appears to be increasing probably due to urbanization, popularization of westernstyle diets and increased women's labor force participation. Few theorybased investigations have assessed the determinants of fast food consumption. Therefore, the aim of this study was to determine the predictors of fast food consumption, based on the social cognitive theory (SCT) among women referred to health centers in Hamadan, West of Iran. Materials and Methods: This crosssectional study was conducted using structured selfadministered questionnaires on 384 women referred to 10 health centers in Hamadan city, Western of Iran. Health center was considered as a sampling unit and systematic random sampling method was applied to select health centers. Participants filled a questionnaire containing SCT constructs, an eightitem food frequency questionnaire, and demographic characteristics. Data was analyzed by independent Ttest, oneway ANOVA, and multiple linear regression using SPSS16. Results: The model could explain 21% of the variance in frequency of fast food consumption. Outcome expectations (p=0.04) and availability (p< 0.001) were the significant predictors. The career status of women was the only related demographic characteristic (p< 0.001). Conclusion: Interventions aimed to change outcome expectations and introducing nutritious alternatives to fast food could be promising to decrease the rate of fastfood consumption.