نقش آموزش در ارتقای رفتارهای خودمراقبتی در بیماران مبتلا به پرفشاری خون: کاربردی از مدل پرسید

اهداف: پرفشاری خون به‌عنوان یکی از شایع‌ترین مشکلات بهداشتی مزمن در سراسر جهان است و رفتارهای خودمراقبتی به‌عنوان بخش مهمی از مدیریت فشار خون در این بیماران محسوب می‌شود. بنابراین، مطالعه حاضر با هدف تعیین تاثیر مداخله آموزشی مبتنی بر مدل پِرسید (precede) بر ارتقای رفتارهای خودمراقبتی بیماران مبتلا به پرفشاری خون انجام شد.مواد و روش‌ها: این کارآزمایی شاهددار تصادفی‌شده در سال 1397 در بین 102 نفر از بیماران مبتلا به پرفشاری خون که به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای انتخاب شده بودند، انجام شد. ابزار گردآوری اطلاعات شامل اطلاعات دموگرافیک و پرسش‌نامه‌ استاندارد مبتنی بر سازه‌های مدل پِرسید بود که به‌صورت مصاحبه تکمیل شد. گروه آزمون در 4 جلسه آموزشی شرکت نمودند. پرسش‌نامه‌ها قبل و 3 ماه بعد از انجام مداخله آموزشی از شرکت‌کنندگان دو گروه آزمون و کنترل جمع‌آوری شد. داده‌ها در نرم‌افزار spss 19 و با استفاده از آزمون‌های آماری کای‌اسکوئر، t مستقل، t زوجی و رگرسیون خطی تحلیل شدند.یافته‌ها: نتایج نشان داد که آگاهی، نگرش و عوامل قادر‌کننده 20% از واریانس رفتارهای خودمراقبتی بیماران مبتلا به پرفشاری خون قبل از انجام مداخله آموزشی را پیشگویی می‌نمودند. پس از انجام مداخله آموزشی میانگین نمرات همه سازه‌های مدل پِرسید به‌جز عوامل قادرکننده بین دو گروه آزمون و کنترل تفاوت آماری معناداری داشت (p<0/05). همچنین میانگین نمره رفتارهای خودمراقبتی 3 ماه بعد از مداخله آموزشی در گروه آزمون در مقایسه با گروه کنترل به‌طوری معناداری افزایش یافته بود (0.05>p).نتیجه‌گیری: افزایش میانگین رفتار خودمراقبتی در بیماران تحت مداخله آموزشی حاکی از نقش موثر آموزش در به‌کارگیری رفتارهای خودمراقبتی است. برنامه‌ریزی صحیح به‌منظور انجام مداخلات آموزشی بر اساس مدل پِرسید و نیز فراهم‌نمودن ساختارهای لازم با هدف تسهیل تحقق رفتارهای خودمراقبتی در بیماران فشار خونی ضروری است.

The Role of Education in Promoting Self-Care Behaviors in Patients with Hypertension: An Application of the PRECEDE Model

Aims: Hypertension is one of the most common chronic health problems worldwide and selfcare behaviors are an important part of managing blood pressure in these patients. Therefore, the present study was conducted to determine the effect of educational intervention based on the PRECEDE model on the promotion of selfcare behaviors of patients with hypertension.Materials Methods: This randomized controlled trial was performed among 102 patients with hypertension who were selected by multistage cluster sampling in 2018. Data collection tools included demographic information and a standard questionnaire based on the PRECEDE model constructs which were completed by interview. The experimental group participated in 4 training sessions. Questionnaires were collected before and 3 months after the educational intervention from the participants of the experimental and control groups. Data were analyzed in SPSS 19 software using Chisquare, independent ttest, paired ttest, and linear regression.Findings: The results showed that knowledge, attitude and enabling factors predicted 20% of the variance of selfcare behaviors of patients with hypertension before the educational intervention. After the educational intervention, the mean scores of all structures of the PRECEDE model were statistically significant between the experimental and control groups (p<0.05), except for the enabling factors (p>0.05). Also, the mean score of selfcare behaviors 3 months after the educational intervention in the experimental group was significantly increased compared to the control group (p<0.05).Conclusions: Increasing the average of selfcare behavior in patients undergoing educational intervention indicates the effective role of education in the use of selfcare behaviors. Proper planning for educational interventions based on the PRECEDE model as well as providing the necessary structures is necessary to facilitate the realization of selfcare behaviors in patients with hypertension.