پیشگویی کننده های مصرف میوه و سبزیجات در دختران نوجوان بر اساس تئوری شناختی اجتماعی

اهداف: دریافت کافی میوه و سبزیجات، اثرات مثبت زیادی بر بهبود وضعیت سلامت نوجوانان دارد. با این وجود، بسیاری از نوجوانان مقادیر توصیه‌شده میوه و سبزیجات را دریافت نمی‌کنند. مطالعه حاضر با هدف تعیین پیشگویی‌کننده‌های دریافت میوه و سبزیجات در دانش‌آموزان دختر دوره متوسطه اول با استفاده از تئوری شناخت اجتماعی انجام شد. ابزار و روش‌ها: مطالعه به‌روش مقطعی و با مشارکت 332 دانش‌آموز دختر دوره متوسطه اول در شهر ایلام در سال 1397 انجام شد. نمونه‌گیری از 5 مدرسه دولتی و به روش تصادفی چندمرحله‌ای بود. داده‌ها با استفاده از پرسش‌نامه 42آیتمی محقق‌ساخته مبتنی بر تئوری شناخت اجتماعی گردآوری شد. روایی پرسش‌نامه به روش کیفی و پایایی آن با محاسبه آلفای کرونباخ تایید شد. داده‌ها با کمک آمار توصیفی، همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی چندگانه در نرم‌افزار spss 19 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته‌ها: میانگین سنی دانش‌آموزان 0.97 ±13.72 سال با دامنه سنی 12 تا 16 سال بود. شغل 45/2% پدران کارمند و 78% مادران خانه‌دار بودند. تحصیلات 52.1% پدران دانشگاهی و 36.4% مادران تحصیلات دیپلم داشتند. سازه‌های تئوری شناخت اجتماعی روی‌هم‌رفته 20.9% از واریانس دریافت میوه و سبزیجات را پیشگویی کردند. با این حال، فقط سازه خودتنظیمی به‌طور معنی‌داری رفتار را پیشگویی کرد (0.001=p) و سایر سازه‌ها پیشگویی‌کننده معنی‌دار رفتار نبودند.نتیجه‌گیری: تئوری شناخت اجتماعی می‌تواند به‌عنوان یک چارچوب نظری مناسب برای پیشگویی رفتارهای نوجوانان در ارتباط با دریافت میوه و سبزیجات مورد استفاده قرار گیرد.

Predictors of Fruits and Vegetable Consumption in Adolescent Girls Based on Social Cognitive Theory

Aims: Adequate intake of fruits and vegetables has many positive effects on adolescent health. However, many adolescences do not intake the recommended amounts of fruits and vegetables. This study aimed to determine the predictors of fruit and vegetable intake in firstgrade high school female students in Ilam city using Social Cognitive Theory (SCT).Instrument Methods: The crosssectional study was conducted with the participation of 332 high school female students in Ilam in 2018. The samples were selected from 5 public schools by multistage random sampling. Data were collected using a 42item researchermade questionnaire based on Social Cognitive Theory. The validity of the questionnaire was confirmed by the qualitative method and its reliability was calculated by Cronbachchr('39')s alpha. Data were analyzed using descriptive statistics, Pearson correlation, and multiple linear regression by SPSS 19 software.Findings: The mean age of the subjects was 13.72 ±0.97 years with a range of 12 to 16 years. Studentschr('39') fathers were often (45.2%) employees and their mothers were often (78%) housewives. Most fathers had a university degree (52.1%) and mothers had a diploma (36.4%). Overall, social cognitive structures predicted 20.9% of behavior variance. However, only selfregulation predicted behavior significantly (p=0.001), and other structures did not predict behavior significantly.Conclusion: The Social Cognitive Theory can be used as a suitable theoretical framework for predicting adolescent behaviors associated with fruit and vegetable intake.