عوامل مرتبط با میزان استفاده از خدمات بهداشتی در بین زنان یائسه شهر مشهد بر مبنای نظریه رفتار برنامه‌ریزی‌شده: نقش زمینه‌ای سواد سلامت

اهداف: با پیشرفت های علم پزشکی می توان انتظار داشت که زنان یائسه سال های بیشتری را زنده بمانند. بنابراین سلامتی زنان در سال های پس از یائسگی از اهمیت بسزایی برخوردار است. هدف از انجام این مطالعه تعیین عوامل مرتبط با میزان استفاده از خدمات بهداشتی در بین زنان یائسه شهر مشهد بر مبنای نظریه رفتار برنامه ریزی شده و نقش زمینه ای سواد سلامت بود. ابزار و روش ها: این پژوهش توصیفی تحلیلی از نوع مقطعی در سال 1397 در بین 425 نفر از زنان یائسه 65-45ساله شهر مشهد انجام شد که به روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی انتخاب شدند. ابزارهای مورد استفاده شامل پرسش نامه های دموگرافیک، سواد سلامت بالغین و پرسش نامه بومی سازی شده مبتنی بر سازه های نظریه رفتار برنامه ریزی شده بود که از طریق مصاحبه تکمیل شدند. داده های به دست آمده به وسیله نرم افزار spss 24 با استفاده از آزمون های کروسکال والیس، رگرسیون خطی، همبستگی پیرسون و آنالیز واریانس یک طرفه تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: از بین ویژگی های دموگرافیک، میزان درآمد و سطح تحصیلات بر میزان سواد سلامت موثر بودند (0.001=p). میزان سواد سلامت گروه هدف ناکافی بود، به طوری که میانگین متغیر یادشده 20.69±54.06 بود که معادل سطح مرزی است. موثرترین سازه که بیشترین قدرت پیشگویی کنندگی را داشت سازه کنترل رفتاری درک شده با ضریب رگرسیون 0.6 برای سازه رفتار و 0.11 برای سازه قصد رفتاری بود. نتیجه گیری: سواد سلامت زنان یائسه شهر مشهد در سطح نامطلوب است و سازه کنترل رفتاری درک شده مهم ترین عامل تاثیرگذار بر قصد و رفتار زنان است.

Associated Factors with the Use of Health Services among Postmenopausal Women in Mashhad Based on the Theory of Planned Behavior: The Role of Health Literacy

Introduction: It can be expected that postmenopausal women are living longer than ever with the advances in medical science. Therefore, the health of women in the years after menopause is very important. The purpose of the present study was to determine the associated factors with the use of health services among postmenopausal women in Mashhad based on the theory of planned behavior and the role of health literacy.Instruments and Methods: This crosssectional descriptiveanalytical study was carried out on 245 postmenopausal women aged 4556 years old in Mashhad in 2018. The subjects were selected by random cluster sampling method. The research tools were a demographic questionnaire, health literacy of adult and nativebased questionnaire based on the planned behavior theory, which was completed through the interview. Data were analyzed by SPSS 24 software, using Kruskal ndash;Wallis test, linear regression method, Pearson correlation coefficient and oneway analysis of variance.Findings: Among the demographic features, the variables of income and level of education were effective in the health literacy of the postmenopausal women (p=0.001). The health literacy of the target group was inadequate so that the mean of this variable was 54.06 plusmn;20.69 which is equivalent to the boundary level. The most effective structure that had the most predictive capability was the perceived behavioral control structure with the regression coefficient of 0.6 for the behavior structure and 0.11 for the behavioral intention structure.Conclusion: The health literacy of the postmenopausal women is in the undesirable level and the perceived behavioral control construct is the most effective factor in the intent and behavior of the postmenopausal women.