عوامل موثر بر سلامت دهان و دندان بیماران دیابتی نوع 2 بر اساس مدل اعتقاد بهداشتی

اهداف: یکی از شناخته شده ترین بیماری های مزمن در سراسر دنیا، دیابت است. با توجه به شیوع مشکلات دهان و دندان در بیماران دیابتی و اهمیت بررسی رفتار بیماران براساس مدل های رفتاری، پژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل موثر بر سلامت دهان و دندان بیماران دیابتی نوع 2 براساس مدل اعتقاد بهداشتی صورت گرفت.ابزار و روش ها: در این مطالعه توصیفی تحلیلی به صورت مقطعی، 320 نفر از بیماران دیابتی نوع 2 مراجعه کننده به کلینیک دیابت شهرستان کاشان در سال 1396 به روش نمونه گیری تصادفی سیستماتیک انتخاب شدند. اطلاعات از طریق پرسش نامه محقق ساخته شامل آگاهی، سازه های مدل اعتقاد بهداشتی و عملکرد بیماران در زمینه رفتارهای مرتبط با سلامت دهان و دندان جمع آوری شد و توسط نرم افزار spss 16 با استفاده از آزمون همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون خطی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: میانگین نمرات آگاهی 0.31 ±2.26، عملکرد مرتبط با سلامت دهان و دندان 0.55 ±2.31، حساسیت درک شده 0.69 ±3.36، شدت درک شده 0.67 ±4.27، منافع درک شده 0.63 ±2.98، موانع درک شده 0.77 ±4.16، خودکارآمدی 0.77 ±3.49، راهنمای عمل داخلی 0.78 ±3.94 و راهنمای عمل خارجی 0.85 ±3.52 به دست آمد. سازه های آگاهی، موانع درک شده و خودکارآمدی به عنوان قوی ترین پیش بینی کننده های رفتارهای مرتبط با سلامت دهان و دندان بودند که 34% واریانس رفتار را پیش بینی نمودند (p<0.001).نتیجه گیری: سازه های آگاهی، موانع درک شده و خودکارآمدی، پیش بینی کننده های رفتار های مرتبط با سلامت دهان و دندان هستند.

Effective Factors on Oral and Dental Health of Patients with Diabetes Mellitus Type 2 Based on the Health Belief Model

Aims: One of the most commonly diagnosed chronic diseases in the world is diabetes. Considering the prevalence of oral and dental problems in diabetic patients and importance of evaluating the behavior of patients based on behavioral models, the present study was conducted to survey the effective factors on the oral and dental health of patients with diabetes mellitus type 2 based on the health belief model.Instruments Methods: In this crosssectional descriptiveanalytical study, 320 patients with diabetes mellitus type 2, who referred to Kashan Diabetes Clinic in 2018, were selected by systematic random sampling method. The data were collected through a researchermade questionnaire including awareness, HBM model, and performance of patients in the field of oral and dental health behaviors. The data were analyzed by SPSS 16 software using Pearson correlation coefficient and linear regression analysis.Findings: The mean scores of awareness (2.26 ±0.31), the performance of oral and dental health behaviors (2.31 ±0.55), perceived susceptibility (3.36 ±0.69), perceived severity (4.27 ±0.67), perceived benefit (2.98 ±0.63), perceived barriers (4.16 ±0.77), selfefficacy (3.49 ±0.77), internal cues to action (3.94 ±0.78) and external cues to action (3.52 ±0.85) were obtained. In this study, awareness, perceived barriers and selfefficacy were the strongest predictors of oral and dental health behaviors that predicted 34% of behavior variance (p<0.001).Conclusion: Awareness, selfefficacy, and perceived barriers are predictors of oral and dental health behaviors.