بررسی تزیینات خانه های قاجاری شهر قم (مطالعه موردی : خانه شاکری قم)

معماری دوره قاجار را می توان معماری خانه سازی و یا معماری خانه های مسکونی نامید. در این دوره، معماری اینگونه بناها تحت تاثیر نفوذ غرب؛ دچار دگرگونی شده است. در این میان، خانه های قاجاری شهر قم از جهات مختلفی از جمله تزیینات به کار رفته در آن ها قابل بحث و بررسی می باشند. علی رغم ارزش این خانه ها، مطالعه کافی روی آن ها صورت نگرفته است. در این پژوهش؛ سعی بر آن است مولفه ها و ویژگی های تزیینات خانه های دوران قاجار، خصوصا یکی از خانه های شاخص قم به نام خانه شاکری مورد مطالعه قرار گیرد. در این مقاله سعی شده است با ترکیبی از روش‌های تحقیق تفسیریتاریخی و پژوهش نمونه موردی، گردآوری اطلاعات کتابخانه ای در موضوع تزیینات خانه های قاجار و همچنین مطالعات میدانی به صورت حضور در محل و مشاهده مستقیم، به بررسی تزیینات خانه شاکری قم پرداخته شود. نتایج نشان می دهد، عمده تزیینات خانه شاکری قم؛ آجرکاری های اصیل قاجاری، ستون ها و ازاره سنگی یکپارچه ی منقوش و برجسته آن است. هرچند هنوز شمه هایی از هنر ایرانی دوره های گذشته، در قسمت هایی از تزیینات بنا دیده می شود، ولی با توجه به تاثیرات هنر غرب در دوران قاجار، برخی از تزیینات و نقوش تحت تاثیر رئالیست و طبیعت گرایی قرار گرفته و این هنر ساختمانی، در دوره قاجار نوعی بیان متفاوت به خود می گیرد. نقوشی از قبیل گل و گلدان، فرشته، انسان و برگ کنگر به صورت واقع گرایانه و رئال در تزیینات بنا مشاهده می شوند.