>
Fa   |   Ar   |   En
   تصویر گری براق در هنر سفالگری ونگارگری دوره اسلامی با تاکید بر معراج پیامبر (ص)  
   
نویسنده محمدیان فخر الدین ,شریف کاظمی خدیجه ,صالحی کاخکی احمد ,احمد زاده فرید
منبع نگارينه هنر اسلامي - 1394 - دوره : 2 - شماره : 5 - صفحه:51 -62
چکیده    واقعه معراج پیامبر اکرم (ص) همواره موردتوجه هنرمندان بوده و موجب پدید آمدن آثار متعددی در عرصه‌های مختلف هنری همچون؛ نگارگری و سفالگری شده است. بنابر آیات قرآن کریم، شبی در مکه، جبرئیل بر پیامبر اکرم (ص) نازل می‌شود و پیامبر را به بیت‌المقدس فرامی‌خواند (آیه اول سوره اسرا و آیه 18 سوره نجم). پیامبر سوار بر مَرکبی به نام بُراق می‌شود و سفر روحانی خود را آغاز می‌کند. در سده هفتم هجری قمری و در عهد ایلخانی، چالش‌های مذهبی موجب شد تا تصویرسازی روایات قرآنی، به‌ویژه موضوعاتی که در ارتباط وقایع زندگی پیامبر اسلام است، موردتوجه قرار گیرد. یکی از این نقوش تزیینی، نقش اسفنکس‌ها در کنار درخت زندگی است. این نقوش به‌عنوان کهن‌الگو در فرهنگ ایران باستان و میان‌رودان، بستر مناسبی برای وصف روایت فرازمینی معراج، از نگاه هنرمندان نگارگر و سفالگر، فراهم آورد. هدف این مقاله مطالعه و شناخت دقیق نقش نمادین بُراق و درخت سدره‌المنتهی بر روی سفالینه‌های دوره اسلامی و مقایسه آن با نمونه‌های نگارگری است. همچنین در ادامه فرایند این پژوهش به چرایی انتخاب موجود اساطیری اِسفَنکس به‌عنوان مرکب پیامبر پرداخته می‌شود. روش انجام این پژوهش، تاریخی و توصیفی تطبیقی و شیوه گردآوری، به‌صورت کتابخانه‌ای و میدانی است. نتایج پژوهش، بیانگر آن است که واقعه معراج، واقعه‌ای فرازمینی است؛ بنابراین هنرمندان، نقوش اِسفَنکسی را که هم موجودی اسطوره‌ای و هم در ارتباط با علم نجوم بوده به‌عنوان مرکب پیامبر در سفر روحانی ایشان در نظر گرفته‌اند.
کلیدواژه معراج پیامبر، بُراق، تصویرسازی واقعه معراج، سفال اسلامی، نگارگری اسلامی
آدرس دانشگاه هنر اصفهان, ایران, دانشگاه بوعلی سینا, ایران, دانشگاه هنر اصفهان, گروه باستان شناسی, ایران, دانشگاه هنر اصفهان, ایران
پست الکترونیکی farid.bastan123@gmail.com
 
   Boragh illustration in the art of pottery and miniatures in Islamic period with emphasis on of Mi’raj of the Prophet  
   
Authors Salehi Kakhki Ahmad ,Mohamadiyan Fakhredin ,Ahmadzadeh Farid ,SHarif Kazemi Khadijeh
Abstract   
Keywords
 
 

Copyright 2023
Islamic World Science Citation Center
All Rights Reserved