مطالعه تطبیقی مولفه‌های بصری تزئینات و ‌کتیبه‌های منبر چوبی عصر سجلوقی روستای فریزهند و برزرود نطنز

یکی از با ارزش‌ترین عناصر کاربردی و ضروری که در مساجد مورد استفاده قرار می‌گرفته منبر بوده است. واضح است که این دست ساخته به نحوی در ترویج و گسترش دین نیز موثر واقع شده است. بخش عمده ای از تحقیقات انجام شده در باب منبرها، پیرامون تاریخ ساخت آن بوده و کمتر مباحثی به ویژگی‌های زیبایی‌شناختی و نقوش به کار رفته در آن پرداخته‌اند دو منبر دوران اسلامی عصر سجلوقی روستاهای فریزهند و برزرود نطنز نمونه‌های برجسته‌ای از منابر در ایران هستند که بررسی ابعاد تزئینی و ساختاری این منابر هدف مطالعه پژوهش حاضر می‌باشد. این تحقیق دارای ماهیت کیفی بوده و به روش توصیفی تحلیلی و تطبیقی با استناد به داده هایی که به روش کتابخانه‌ای و میدانی به دست آمده است، دو منبر مذکور را مورد توصیف و تحلیل و قیاس بصری نقش‌ها قرار می‌دهد و در پی پاسخ به این سوال است که چه تفاوتی بین دو منبر (برزرود و فریزهند) از منظر ویژگی‌های ظاهری، نقش، کتیبه، ساخت، مواد و... وجود دارد؟در این آثار، طرح‌ها و نقوش متنوع، تزئیناتی با نقوش هندسی و گیاهی و همچنین کتیبه‌های کنده‌کاری شده به خط کوفی و نسخ قابل مشاهده است. شیوه‌ی اجرایی نقوش ابتدا به روش شبکه‌سازی مشبک شده است، و سپس روی زمینه‌ایی چسبانده شده است و بعد کار منبت روی آن انجام شده است. در منبر برزرود بیشتر طرح ها تکرار ½ آئینه ای دارند و در منبر فریزهند روش تکرار واگیره ایی و یا ½ و ¼ آئینه ای بوده است. منابر مذکور از نظر نشستگاه در تضاد هستند که فرم منبر فریزهند محرابی شکل و برزرود ساختاری ساده‌تر دارد اما از نظر تزئینات پرکارتر است.

a comparative study of the visual components of the decorations and inscriptions of the wooden pulpit of the sajluqi period in the village of farizhand and borzroud, natanz.

one of the most valuable practical and essential elements used in mosques is the pulpit. it is clear that this hand made work has somehow been effective in the promotion and expansion of religion. a major part of the researches about minbars has been about the history of its construction, and few discussions have dealt with the aesthetic features and motifs used in it. are in iran, where the study of the decorative and structural dimensions of these pulpits is the aim of the present research. this research has a qualitative nature and describes and analyzes the two pulpits and visually compares the roles in a descriptive analytical and comparative method with reference to the data obtained through library and field methods. the answer to this question is what is the difference between the two minbars (berzroud and farizhand) in terms of appearance characteristics, patterns, inscriptions, construction, materials, etc.? in these works, there are various designs and motifs, decorations with geometric motifs. and plants, as well as inscriptions carved in kufi and naskh script can be seen. the execution method of the motifs is first meshed using the grid method, and then it is pasted on a background and then the inlay work is done on it. in the borzroud pulpit, most of the designs have ½ mirror repetition, and in the farizhand pulpit, the method of repetition is transmissive or ½ and ¼ mirror. the mentioned pulpits are in conflict in terms of seating, the form of the frizhand pulpit is an altar shape and the borzroud pulpit has a simpler structure, but it is more elaborate in terms of decorations.