مطالعه تطبیقی تصویرانسان مَنطِقَهُ البُروج(زودیاک-مَن)در نگاره های ایران و هند

طب سنتی و نجوم سابق هایی دیرینه در تاریخ بشر داشته اند که از احتیاجات لازم جوامع بشری به شمار می آیند که بر اساس کیفیت علمی و فرهنگی هر جامعه رشد و ترقی کرد ه اند. پیشرفت و در نهایت ادغام هر کدام از این رشته ها بر اساس تحقیقات و تجربیات اندیشمندان و منجمان هر جامعه بوده است. ابتدا نجوم و در ادامه ادغام آن با علم طب برای ایجاد سلامتی در جامعه مسئله چالش برانگیز و پرمخاطره بوده است. در تمدن ایران و هند این روش دارای قدمت بسیار طولانی است. منجمان و طبیبانتمدن های ایران و هند بر اساس میزان تاثیرگذاری و بازیافتن سلامتی هر فرد، روش های درمانی متفاوتی براساس نجوم پزشکی ارائه داد ه اند. ترکیب نجوم و پزشکی سَبَب به وجود آمدن انسان منطقه البروج «زودیاک-من » شده که بر اساس آن هر یک از ماه های دوازده گانه سال برای درمان یکی از اعضای بدن مشخص گردید. هدف از انجام این تحقیق، بررسی تاثیرگذاری زودیاک- من بر تمدن های باستانی ایران و هند در حوزه درمان؛ و همچنین نحوه برخورد هنرمندان بر ترسیم پیکره زودیاک-من. سوالی که در این پژوهش مطرح است که: چه ارتباطی به لحاظ مفاهیم و شیوه تصویرنگاری انسان منطقه البروج در نگاره های (منتخب) ایران و هند وجود دارد؟ با توجه به بررسی های به عمل آمده به صورت کلی: شیوه پیکره نگاری «زودیاک-من » در هر دو نگاره از یک الگو و اندیشۀ واحد پیروی میکند اما نحوه پردازش آن به صورت بومی درآمده است. روش تحقیق بصورت توصیفی-تطبیقی می باشد و از روش کتابخانه ایی برای انجام این پژوهش استفاده گردیده است که نتیجه آن تاثیرگذاری روش درمانی نجوم پزشکیایران بر هند می باشد.

a comparative study of the ‘zodiac man’ portrays in iranian and indian paintings

human interest in planets and stars and their role in human life and destiny dates back to thousands years ago. astrology has had numerous effects on medical sciences. one of its important roles is the appearance of ‘zodiac man’ based on the position of planets and stars in the sky and the coincidence of its effects on human organs. the ‘zodiac man’ appeared most frequently in calendars, devotional books of hours, and treatises on philosophy,astrology, and medicine in the medieval era. ‘zodiac man’ shows the image of a human that the position of thetwelve constellations and the related medical effects are marked on his body. each of these marks determines the appropriate month and time for surgery of each organ of body or the appropriate medical treatment for patientbased on his astrology. this image can be seen in medical handwritten illustrated copies or single sheets in iran andindia. the main query of this study which has been carried out based on descriptive-comparative method is whatconnection exists in the (chosen) paintings of iran and india in terms of concepts and human illustration methodsof the zodiac man? according to the conducted studies the style of ‘zodiac man’ iconography in both paintingsfollows the same pattern and idea, but its processing ways have turned into native forms.