بررسی و شناسایی نقش‌مایه‌ی کایلین در فرش های دوره‌ی صفویه

نقوش حیوانی یکی از مهم‌ترین و اثرگذارترین نقوشی است که می‌توان آن را از دیر باز تاکنون در فرش ایران مشاهده نمود. این نقوش در برگیرنده‌ی مفاهیم دینی و اسطوره‌ای کهن، بیان کننده موقیعت جغرافیایی و طبیعی، محل زندگی بشر و آمال و آرزوهای وی بوده است.کایلین نیز یکی از نقوش حیوانی است که اگر چه ما به ازای آن در طبیعت وجود ندارد اما به دلیل کاربرد زیاد در هنر صفوی از اهمیت خاصی برخوردار است و در هنر مناطق مختلف ازجمله ایران، چین و آسیای شرقی دیده می‌شود. در سرتاسر شرق آسیا کایلین یکی از چهار حیوان نجیب است که همراه با اژدها، ققنوس و لاک پشت می‌آید و تشکیل شده از سر اژدها، بدن آهو یا گاو و دم شیر است. کاربرد بی‌شمار این نقش در فرش‌های صفویه نویسندگان را برآن داشت تا ضمن معرفی نقش مایه‌ی کایلین و مفاهیم آن به این پرسش پاسخ می دهد که جایگاه بصری این نقش در فرش های این دوره چیست و چه انواع و طبقه بندی برای آن می توان ارائه داد؟ همچنین به جهت شناخت و درک مفهوم این نقش درهنر ایران لازم است به مفاهیم نمادین آن در هنر چین توجه کنیم و یا به بررسی بخش های مختلف این حیوان ترکیبی و نحوه ترسیم آن بپردازیم تا بتواند ما را در جهت شناخت علت کاربرد آن یاری نماید.این مقاله با روش توصیفی و تحلیلی و گردآوری مبانی نظری حاصل از پژوهش های اسنادی صورت گرفته است و براساس بررسی کلیه فرش های موجود در منابع این نقش در 13 تخته فرش به کار رفته که دارای تنوع رنگ، فرم و طراحی است. از نظر فرمی به صورت منفرد و یا گرفت و گیر با شیر، اژدها وگاو ترسیم شده است که بیشترین حضور در درگیری با نقش شیر است. کایلین در فرهنگ ایران نماد خیر است و با توجه به شرایط و جایگاه قرارگیری نماد و مفهوم آن می تواند جایگزینی برای نقش گاو یا اژدها در صحنه های گرفت و گیر با شیر باشد.

Investigation and Identification of Kailin Motif in Safavid Carpets

Animal motifs are one of the most important and influential motifs that can be seen in the Iranian carpet from long ago. These motifs incorporate ancient religious and mythological concepts, expressing the geographical and natural position, place of human life and its aspirations and aspirations. Kailin is also one of the animal motifs. Although we do not have it in nature, because of its immense use in the Safavid art, it is of great importance in various areas of art, including Iran, China and East Asia. Across East Asia, Kailin is one of four noble animals that comes with dragons, phoenix and turtles and is made up of dragon’s head, deer or cattle’s body and lion’s tail. The numerous applications of this motif in Safavid carpets have prompted the writers not only to introduce the role of Kailin and its implications but also to answer the question of what is the role of this motif in the carpets of this period and what types and classifications can be offered. So understanding the meaning of this motif and how it is drawn can help us to understand the cause of its use.Using a descriptive and analytical approach and gathering the theoretical foundations from the documentary research, this paper concluded that Kailin is a symbol of the good and that it has been used extensively with itself or other animals and sometimes alone. It is also the most used motif in the carpet text of this period.