بازشناسی مطلوبیت تصویری خوون چینی سردر خانه های تاریخی دزفول

بافت فرهنگی تاریخی شهر دزفول با 28 محله شامل 12 هزار واحد مسکونی می‌باشد و یکی از قدیمی‌ترین بافت‌ها در میان شهرهای تاریخی است. ویژگی اصلی این خانه‌ها، بهره‌گیری از فناوری خوون‌چینی جهت تزئینات معماری است. در این تحقیق تلاش می‌شود تا مطلوبیت تصویری این تزئینات با تکیه بر روش‌های میدانی، شامل پرسشنامه بر اساس طیف خبرگان و برداشت میدانی این تزئینات به دست آید. سوال اصلی تحقیق آن‌ است که بر اساس قواعد گشتالتی کدام یک از مولفه‌های دیداری باعث ایجاد مطلوبیت تصویری در این تزئینات بوده‌است؟ برای بررسی این موضوع از میان محله‌های مختلف بافت تاریخی، 16 خانه به عنوان نمونه انتخاب شده‌است. اطلاعات از طریق اسناد و مدارک کتابخانه‌ای و آرشیو سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهر دزفول و همچنین مطالعات و بازدید‌های میدانی گردآوری شدهاست. در نهایت از بررسی انجام‌گرفته، این نتیجه به دست آمد که در طرح تزئینات و نقوش هندسی خانه‌های سنتی دزفول، تعادل و تقارن هندسی، وجود فراپوشانندگی و مشابهت، بیشترین کاربرد را در میان سایر الگوهای هندسی داشته است.

Recognizing the Pleasantness of the Image in Xowonchini at the Entrance of the Historical Houses of Dezful

The historical context of Dezful includes 28 old neighborhoods and this shows it as one of the most important historical contexts of Iran. The main feature of decorations in Dezful houses is the use of a type of decoration called Xowonchini. In this research, an attempt is made to obtain the Image Pleasantness of these decorations by relying on field methods including questionnaires based on the range of experts and field perception of these decorations. The main question of the research is that according to the Gestalt rules, which of the visual components has created a visual desirability in these decorations? To investigate this issue, 16 houses have been selected as a sample. Information has been collected through library documents and archives of Dezful Handicrafts and Tourism Cultural Heritage Organization, as well as field studies and site visits. Finally, the study concluded that in the design of decorations and geometric patterns of traditional houses in Dezful, geometric balance and symmetry, the amount of overlap and similarity were the most used among other geometric patterns in Xowonchinis.