مستندنگاری سفال های گلابه ای منقوش رنگارنگ روی زمینه سفید(نمونه موردی موزه بنیاد مستضعفان تهران)

از داده های مهم در باستان شناسی اشیای سفالی است که ماندگاری و پایداری مناسبی دارند. اشیای سفالی با ویژگی های خاص خود، داده های فرهنگی بسیار با ارزشی محسوب می شوند که در معرفی فرهنگ و هنر جامعه نقش بسزایی دارند. در همین راستابه معرفی تعداد شش نمونه از ظروف سفالی گلابه ای منقوش رنگارنگ روی زمینه سفید که در خزانه موزه بنیاد مستضعفان تهران نگهداری می شود و از حفاری های غیرعلمی به دست آمده است، می پردازیم. در موزه ها و مجموعه های مختلف دنیا نمونه هایی ازسفال گلابه ای منقوش رنگارنگ روی زمینه سفید وجود دارد که برخی از آن ها شناسنامه دار و برخی تاکنون مورد مطالعه قرارنگرفته است، در این پژوهش نخست مستندنگاری (ترسیم فنی و عکسبرداری) انجام شد، سپس با گردآوری اطلاعات به شیوه کتابخانه ای و با مراجعه به سایت موزه ها به روش توصیفی تطبیقی ظروف سفالی گلابه ای منقوش رنگارنگ روی زمینه سفیدواقع در خزانه موزه بنیاد مستضعفان تهران با نمونه های شناسنامه دار در سایر مجموعه ها و موزه ها تطبیق داده و گاهنگاری شد.هدف از این پژوهش معرفی، مستندنگاری، گاهنگاری و شناسایی مراکز احتمالی ساخت این ظروف است و پاسخ به این پرسش اساسی مدنظر است که؛ تاریخ و مراکز احتمالی ساخت این ظروف سفالی کی و کجاست؟ با مقایسه و گاهنگاری های انجام شده،دستاورد بررسی های انجام شده چنین بوده است که ظروف سفالی مورد مطالعه احتمالاً از تولیدات شمال (ساری) و شمال شرق(نیشابور و سمرقند) ایران و در طول سده های سوم تا پنجم هجری قمری تولید شده است.

Documentation of Polychrome Slippainted Potteries with White Background(Case study: Mostazafan Foundation Museum of Tehran)*

One of the most important data in archeology is the clay objects that have suitable durability and sustainability.Clay objects with their unique characteristics are culturally considered highly valued and play an important rolein introducing the culture and art of society. In this regard, we introduce six samples of colorful slippainted potteryon white background, which are kept in the treasury of the Museum of the Mostazafan Foundation in Tehranand have been obtained from nonscientific excavations.In different museums and collections around the world,there are samples of colorful slippainted pottery on white background some of which have birth certificate andsome of them have not been studied so far. In this research, first a documenting approach (technical drawing andphotographing) was done, then slippainted pottery on white background which are located in the treasury ofthe Mostazafan Foundation in Tehran were adapted with samples which have birth certificate. The data were collectedthrough a librarybased approach and by referring to the site of museums through a descriptivecomparativemethod.The purpose of this study is to introduce, document, chronologize, and identify the probable centers ofcreating these containers and answering this essential question that: When and where are the possible dates andplaces of making of these pottery? Using comparison and chronology, it was concluded that the studied potteryhas been probably produced in north (Sari) and northeast (Neyshabour and Samarghand) of Iran during the thirdto fifth centuries.