بررسی و شناخت مضامین و نقوش سنگ قبرهای محفوظ در هارونیه توس

تزیینات سنگ قبرهای گورستان های تاریخی ایران نکات قابل تاملی دارند. مجموعه هارونیه توس حاوی سنگ قبرهایی از دوره تیموری تا قاجار است که با کتیبه و نقوش متنوعی آراسته شده اند. در این پژوهش 34 سنگ قبر مورد مطالعه بوده که به دلیل همسانی در نقش و طرح، 10 نمونه به روش هدفمند انتخاب گردیده است. هدف از این پژوهش مطالعه ساختار، کتیبه ها و نقوش سنگ قبرها می باشد. این مقاله درصدد پاسخ گویی به این سوال است که مضمون، فرم کتیبه ها و نقوش در سنگ قبرهای مجموعه هارونیه چیست؟ روش تحقیق توصیفی - تحلیلی است و گردآوری داده ها بر مبنای اطلاعات کتابخانه ای، اسنادی و میدانی است.یافته های مقاله نشان می دهد که نقوش سنگ قبرها، نشان دهنده الگویی مشخص و غالب بر طراحی و تزیین آن ها و گواه اندیشه،اعتقاد و فرهنگ بازماندگان و بازتاب فضای شیعی آن دوران بوده است. مضامین به کار رفته بر سنگ قبرها، در درجه اول بر صورت قبرها ظاهر شده؛ که شامل آیات، اسماء خداوند، اشعاری در وصف فراق و نکوهش دنیا است که به جاوید بودن خداوند رحمان و ناپایدار بودن انسان اشاره دارد. در این قبور خطوط از تعلیق و ثلث تا نستعلیق، همگی طلب آمرزش از خداوند رحیم را با توجه به مضامین نوشته ها و گیاهان در پی داشته است.