>
Fa   |   Ar   |   En
   تحلیل و بررسی نقوش تزیینی در معماری مساجد دوره خوارزمشاهیان در خراسان براساس رویکرد سنت گرایی  
   
نویسنده تقوی عابد ,حمیدی افسانه ,جودکی اسدالله
منبع نگارينه هنر اسلامي - 1395 - دوره : 3 - شماره : 12 - صفحه:4 -19
چکیده    گذشته پربار فرهنگ و هنر ایران زمین به ویژه هنر تزیین ابنیه در معماری این دیار جایگاهی رفیع دارد که هنر و معماری دوره خوارزمشاهیان نه تنها از این امر مستثنی نیست، بلکه علاوه بر زیبایی ظاهری از ازرش های والاتری نیز برخوردار است و ذهن جستجوگر را قبل از نمود ظاهری، به معنایی درونی رهنمون م یسازد. از آ نجاکه اصول زیباشناسی و ویژگیهای خاص سنت ایرانی به طور ظریف و آگاهانه درمعماری این نقوش موردتوجه قرارگرفته، لازم است بامطالعه و شناخت دقیق این اصول و روشها به عمق باطن هنر اسلامی پی برد. نیاز به روش شناسی در عرصه هنر اسلامی، امری اجتناب ناپذیر است که داوری ماهیت هنر اسلامی و پرسش نظری در مورد آن را ممکن می سازد.برای بررسی هنر اسلامی در تمدن و فرهنگ اسلامی یکی ازاین روش ها، رویکرد سنت گرایی است. سنت گرایان سنت را امری واحد، همه مکانی، همه زمانی و زوال ناپذیر می دانند و از روش عرفانی برای تبیین و تفسیر هنر اسلامی استفاده می کنند.در این پژوهش آن چه مورد ارزیابی و تحلیل قرارگرفته معماری مساجد دوره خوارزمشاهیان است که گذشته پربار فرهنگ و هنر ایران زمین به ویژه هنر تزیین ابنیه در معماری این دیار جایگاهی رفیع دارد که هنر و معماری دوره خوارزمشاهیان نه تنها از این امر مستثنی نیست، بلکه علاوه بر زیبایی ظاهری از ازرشهای والاتری نیز برخوردار است و ذهن جستجوگر را قبل از نمود ظاهری، به معنایی درونی رهنمون می سازد. از آنجا که اصول زیباشناسی و ویژگی های خاص سنت ایرانی به طور ظریف و آگاهانه درمعماری این نقوش موردتوجه قرارگرفته، لازم است بامطالعه و شناخت دقیق این اصول و رو شها به عمق باطن هنر اسلامی پی برد. نیاز به روش شناسی در عرصه هنر اسلامی، امری اجتناب ناپذیر است که داوری ماهیت هنر اسلامی و پرسش نظری در مورد آن را ممکن می سازد. برای بررسی هنر اسلامی در تمدن و فرهنگ اسلامی یکی ازاین روش ها، رویکرد سنت گرایی است. سنت گرایان سنت را امری واحد، همه مکانی، همه زمانی و زوال ناپذیر می دانند و از روش عرفانی برای تبیین و تفسیر هنر اسلامی استفاده می کنند.در این پژوهش آن چه مورد ارزیابی و تحلیل قرارگرفته معماری مساجد دوره خوارزمشاهیان است که با تکیه بر رهیافت سنت گرایی به تفسیرمواد فرهنگی موردمطالعه پرداخته است. بنابراین اصل تحقیق حاضر با روش توصیفی-تحلیلی و با تکیه بر دیدگاه سنت گرایی است که به نحو حضور معنویت در معماری اسلامی و تحلیل نقوش و سایر عناصر وابسته به آن در معماری مساجد خوارزمشاهیان پرداخته شده که علاوه بردرک بیان مشترک هنر این نقوش با الهام از آنها، نشاندهنده نفوذ تفکر سن تگرایی در تک تک عناصر مانند معماری، کتیبه و سایر تزیینات آن بوده است. در جمع بندی نهایی، به مترادف بودن معنا و معنویت در حکمت ایرانی و از آن جا هنر و معماری اسلامی اشاره شده است.با تکیه بر رهیافت سنت گرایی به تفسیرمواد فرهنگی مورد مطالعه پرداخته است. بنابراین اصل تحقیق حاضر با روش توصیفی-تحلیلی و با تکیه بر دیدگاه سنت گرایی است که به نحوحضور معنویت در معماری اسلامی و تحلیل نقوش و سایر عناصر وابسته به آن در معماری مساجد خوارزمشاهیان پرداخته شده که علاوه بردرک بیان مشترک هنر این نقوش با الهام از آنها، نشاندهنده نفوذ تفکر سن تگرایی در تک تک عناصر مانند معماری، کتیبه و سایر تزیینات آن بوده است. در جمع بندی نهایی، به مترادف بودن معنا و معنویت در حکمت ایرانی و از آن جا هنر و معماری اسلامی اشاره شده است.
کلیدواژه معماری اسلامی، هنر اسلامی، سنت گرایی، نقوش تزیینی، مساجد خوارزمشاهی
آدرس دانشگاه مازندران, گروه باستان شناسی, ایران, دانشگاه مازندران, ایران, دانشگاه مازندران, ایران
پست الکترونیکی asaadjodakii@yahoo.com
 
     
   
Authors
  
 
 

Copyright 2023
Islamic World Science Citation Center
All Rights Reserved