سیر پیدایش نقوش گیاهی در هنر صدر اسلام (با رویکرد ویژه به نقوش اسلیمی و ختایی)

دوران هنر اسلامی شکوهمندترین دوره تاریخ هنر و برخوردار از ارزشمندترین دستاوردهای بشری در عرصه هنری به شمار می آید و شامل انواع متنوعی از فن ها و گرایش ها همچون معماری، خوشنویسی، نقاشی، سرامیک و مانند اینها می شود. در هنر اسلامی عناصر تکرار شونده زیادی وجود دارد، مانند: استفاده از طرح های هندسی یا ترسیمی غیر واقع گرایانه از گل و گیاه که به اسلیمی معروفند. نقوش اسلیمی در هنر اسلامی اغلب به عنوان نمادی از طبیعت بیکرانی به کار می رود که مخلوق خداست. همچنین تعمد در عدم بازنمایی و تقلید دقیق طبیعت را معمولاً به عنوان نشانی از فروتنی هنرمندان دانست هاند که معتقد بودند ایجاد کمال تنها از آن خداوند است. این پژوهش ابتدا به سیر پیدایش نقوش گیاهی در هنر صدر اسلام و زمینه کاربرد آنها، سپس به چگونگی شکل گیری صورت انتزاعی نمادها و همچنین به میزان تاثیرپذیری این نقوش از دوران قبل از آن پرداخته است. در این پژوهش که به صورت توصیفی - تحلیلی است وگردآوری اطلاعات نیز به شیوه کتابخانه ای و میدانی صورت پذیرفت هاست، یافته ها بیانگر این است که نقوش اسلیمی در ابتدا به دلیل ممنوعیت تصویرسازی انسان در صدر اسلام متداول شد که بن مایه هایی از هنر ساسانی داشته است و کم کم براساس تعالیم خاص آن دوران، شکلی انتزاعی و آبستره به خود گرفته و بر سایر هنرهای این دوره هم تاثیرگذاشته است.