نقد اندیشۀ رجالی ارسال روایات بی‌واسطۀ حَریز از امام صادق (ع)

حریز بن عبدالله سجستانی در سند 1320 روایت حضور دارد و طبق ظاهر جوامع روایی، حدود 200 روایت از این تعداد که بیشتر آنها مصدر فتاوای فقهی است را بی واسطه از امام صادق (ع) نقل کرده است. در همین حال کشی و نجاشی از یونس بن عبدالرحمن روایت کرده اند که حریز جز یک یا دو روایت از امام صادق (ع) نشنیده است. این گزارش سبب شده است برخی فقیهان نامدار و بسیاری از رجالیان متاخر از ظهور روایات بی واسطۀ ایشان در نقل مستقیم دست بدارند و حکم به ارسال این روایات کنند. تحقیق فرارو با هدف تبیین وضعیت ارسال یا اتصال در این قطعه از سند روایات یاد شده از روش اسنادی و تحلیل استقرائی بهره برده و نتیجه گرفته است سخن یونس درست نیست؛ زیرا اولاً، سند روایت کشی و نجاشی مخدوش است؛ و ثانیاً، قرائنی در روش حریز در نقل روایات پیش گفته وجود دارد که به وضوح نشان می دهد ایشان دست کم هجده روایت را شخصاً و با روش «سماع» یعنی نقل بی واسطه از امام صادق (ع) متحمل شده است و از این رو حصر موجود در گزارش کشی و نجاشی بی اعتبار می شود و در نتیجه نمی تواند با ظهور روایات بی واسطه در نقل مستقیم معارضه کند.

Critique of Rijal Science‘s Thought Regarding Direct Narrations Quoted by Hariz from Imam Sadiq

Hariz bin Abdullah Sajestani is present in the documents of 1320 narrations. According to main narrations books, Hariz quoted 200 narrations, most of which are basis of jurisprudential sentences. In the meantime “Mohammad bin Amro Kashi” and “Abul Abbas Najashi” quoted from Younis as saying that Hariz did not directly hear more than one or two narrations from Imam Sadegh. This report causes some famous jurists and recent experts of Rejal science to ignore Hariz’s withno mediator narrations and to take them as “mursal narrations”. The current study aims to explain the directness or indirectness of quotation in this piece of mentioned narrations document while using documentary method and inductive analysis; then this paper comes to the conclusion that Younis’ claim is not right. To show this matter, there are two reasons: (1) the document of Kashi’s and Najashi‘s narrations was not intact and (2) some evidences, which are found in Hariz’ method for direct quotation from Imam Sadegh, show that Hariz personally quoted at least 18 narrations while using “auditory method” to directly quote from Imam Sadegh. Hence, restriction made by Najashi and Kashi is unreliable; consequently it cannot be taken as opposition to withno mediator narration in Hariz’s direct quotation.