ارزیابی روایات شان نزول آیات درباره نجاشی پادشاه حبشه

در منابع روایی و تفسیری و کتب اسباب النزول، روایاتی نقل شده است که در آن‌ها شان نزول آیات قرآن، بیان شده است. جایگاه نجاشی پادشاه حبشه و اهمّیت شخصیت وی در حوادث صدر اسلام مانند هجرت مسلمانان به حبشه و سپس اسلام وی سبب شده است که برخی مفسران با استناد به روایات، شان نزول بعضی از آیات قرآن را پیرامون وی و یارانش بدانند. درباره این روایات، چند پرسش مطرح می‌شود: نخست این‌که اعتبار این روایات از لحاظ سندی چگونه است؟ دوم این‌که در مقابل این روایات، روایات معارض دیگری نقل شده است یا خیر؟ سوم این‌که سیاق آیات، بیشتر با کدام شان نزول‌ها مطابقت دارد؟ در این پژوهش که با روش تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه‌ای انجام گرفته است، روایات شان نزول درباره نجاشی پادشاه حبشه و یارانش از لحاظ سندی بررسی گردیده و روایات معارض با آن‌ها در صورت وجود، ذکر می‌شوند. نتیجه این تحقیق روشن می‌سازد که سند بیشتر روایات شان نزول درباره نجاشی پادشاه حبشه و یارانش از لحاظ سندی ضعیف و مرسل و برخی از آن‌ها علاوه بر ضعف، دارای معارض نیز هستند. همچنین بررسی سیاق آیات نشان می‌دهد که روایات شان نزول معارض که این آیات را تنها مختص به نجاشی و یارانش ندانسته‌اند نیز اگرچه اکثراً از نظر سندی ضعیف هستند، ولی با سیاق آیات هماهنگ‌تر و موافق‌ترند.

evaluation the narrations of the cause of revelation of verses around najashi, the king of abyssinia habashah

in narrative and interpretive sources and books of the causes of revelation, narrations has been narrated in which the cause of revelation of quranic verses is expressed. the place of najashi; king of abyssinia and the importance of her personality in the events of the beginning of islam like the migration of muslims to abyssinia and then her islam caused that some commentators according to the narrations consider the causes of revelation of some verses of the qur’an about her and her companions. in relation to these narrations a few questions are arise. firstly the validity of these narrations how is it in terms of documents? secondly in the versus of these narrations, have other opponent narrations been narrated or not? third that the context of the verses with what the cause of revelation most relevant? in this research, which has been done analytically and in a library method the narrations of the cause of the revelation around najashi, the king of abyssinia and his companions have been studied in terms of documents and narrations that oppose them are mentioned if they exist. the result of this research makes it clear that the document of most of the narrations of the cause of revelation about the najashi of the king of abyssinia and his companions is weak in terms of authenticity and some of them, in addition to weakness, have contradictions. also, the study of the context of the verses shows that the narrations the opposite of cause of revelation, who did not consider these verses to be specific only to najasi and his companions, although they are mostly weak in terms of authenticity, are more in line with the context of the verses.