بازسازی مدرسه حدیثی شیعه ری در آیینه راویانِ حدیث (سده‌های دوم و سوم هجری)

رونق و گسترش حدیث‌ پژوهی در یک شهر یا منطقه، در گرو عوامل مختلفی است. یکی از این عوامل را می‌توان حضور عالمان و محدّثان در آن جغرافیای علمی و فعّالیت‌های حدیثی آنان دانست. یکی از بهترین و مهم‌ترین روش‌های بازسازی مدارس حدیثی، بازشناسی راویان و محدّثان مشهور و گونه‌شناسی روایات رایج در آن مدرسه حدیثی است. یکی از مهم‌ترین مدارس حدیثی شیعه در قرون اوّلیه اسلامی، مدرسه حدیثی «ری» است. این مدرسه به دلیل کثرت محدّثان شیعی و فراوانی روایات آن‌ها در کتب حدیثیِ شیعه و نیز تجربه دو عصر حضور و غیبت ائمّه (ع)، از اهمّیت بسزایی برای پژوهش برخوردار است. این پژوهش در راستای بازسازی مدرسه حدیثی شیعه در «ری» در آیینه راویان حدیث، طراحی شده و هدف از آن، شناخت دقیق راویان این مدرسه حدیثی، مصنّفات آن‌ها و گونه‌شناسیِ روایات‌شان است. در این راستا، نحوه تحمّل و ادای حدیث در این مدرسه و میزان اثرپذیری محدّثان آن دیار، از دیگر مدارس حدیثی نیز استخراج و گزارش شده است. پژوهش حاضر با روش کتابخانه‌ای و رویکردی توصیفی تحلیلی، به این نتیجه رسیده که فعّالیت مدرسه حدیثی ری، از زمان امام صادق(ع) آغاز شده است. بررسی رَحَلات حدیثی محدّثان، نشان از آن دارد که این مدرسه، بیشترین اثرپذیری را از مدرسه حدیثی «کوفه» داشته و به‌رغم تنوّع گونه‌های روایی منقول از راویان، صبغه غالب روایات مدرسه حدیثی «ری»، فقهی بوده است.

reconstruction shi`i hadith school in ray in ravian opinion (the second and third centuries)

diverse agents affect the abundance and spread of hadith research in a city or region. the presence of scholars and hadith narrators in that scientific geography and their hadith narrating activities is one of these influential factors. recognition of famous narrators and typology of common narrations in that school of hadith is known as the best and most important methods of reconstruction of hadith schools. ray school of hadith is one of the most important shiite hadith schools in the early islamic century. the exuberance of shiite’s hadith narrators and the abundance of their narrations in shiite hadith books, and the experience of two periods of the presence and absence of the imams (peace be upon them), are the reasons for the high significance of this school’s research activities. reconstruction of the shiite hadith school in “ray” in the mirror of hadith narrators, the purpose of its creation, accurate recognition of the narrators of this school of hadith, their writings and the typology of their narrations has been investigating in this research. in this regard, the hard learning and prophecy of hadith in this school and the extent of the influence of the narrators of that region from other hadith schools, have also been extracted and reported. with the help of a library method and a descriptive-analytical approach, the present study, has concluded that the activity of rey hadith school has started from the time of imam saadeh (peace be upon him).the study of scientific exchanging trips of the hadith scholars shows that this school was the most influential of the hadith school of “kufa” and in spite of the variety of narrative types received by the narrators, the predominant narration of the hadith school of “ray” was jurisprudence.