روش صاحب جواهر در مواجهه با احادیث مصحّف در متن

یکی از آسیب‌های رخ‌داده در احادیث، پدیدۀ تصحیف در متن روایات است و از‌آن‌رو که محمد‌حسن نجفی، صاحب جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام، از فقیهان برجسته متاخر در برابر این آفت در احادیث فقهی، روشی دارد و استخراج این روش، برای شناسایی، الگوبرداری و ... سودمند است بر این اساس، پرداختن به این سوالات از دیدگاه صاحب‌جواهر ضروری می‌باشد، اصل اولیه، بر تصحیف حدیث در متن روایات است یا عدمش؟ منشاهای تصحیف در متن حدیث کدامند؟ پیامدهای تصحیف در متن حدیث، در کدام عرصه‌ها باید بررسی شود؟ تصحیف در متن روایات، چه کاربردهایی دارد؟ با کدام قراین می‌توانیم تصحیف در متن روایات را شناسایی کنیم؟ نتایج نوشتار پیشروی در بررسی دیدگاه صاحب جواهر به این سوالات، با روش توصیفی-تحلیلی عبارتنداز اول این‌که اصل اولیه بر عدم تصحیف است. دوم این‌که منشاهای تصحیف به کاتب، گفتار، نوشتار و تصحیح اجتهادی محدّثان برمی‌گردد. سوم این‌که پیامدهای تصحیف در سه حوزۀ معنای حدیث، حجّیت آن و در معارضه با دیگر احادیث می‌باشد. چهارم این‌که تصحیف در متن حدیث، در پیدا کردن و بهره‌جویی حداکثری برای ادلۀ سنن و در جمع بین نسخه‌ها و دلایل کاربرد دارد. پنجم این‌که از مهمترین قراین شناسایی حدیث مصحّف، می‌توان به مخالفت با سیاق، ناسازگاری با قواعد نحوی و تعدّد روایات اشاره کرد.

sahib javaher›s method in dealing with changes in the text of the hadith

one of the harms of narrations is the phenomenon of misprinting in the text. in the face of this damage, the author of the javaher al-kalam had a method that is useful for  identifying,  modeling, etc;  therefore, it  is  necessary to answer these questions from the point of view of the owner of the javaher al-kalam: is the primary principle based on the misprinting in the text of the narration or not? what are the sources of misprinting in the text of narration, its consequences, applications, and its evidence signs? the results of this article with the descriptive-analytical method are: first, the primary principle is not to accept misprinting. second, the origins of misprinting go back to the author, speech, writing and jurisprudential correction of the narrators. thirdly, the consequences of misprinting are in three parts: the meaning of the narration, its authenticity, and the conflict with other narrations. fourthly, its applications are in finding and making maximum use of the reasons for the traditions and in gathering between versions and reasons. one of the most important evidences for identifying a misprinted narration is the opposition to the procedure, incompatibility with syntactical rules, and the multiplicity of narrations.