نظریه تحلیل فهرستی احادیث؛ چیستی و ابهامات

نظریه «تحلیل فهرستی احادیث» که در سال‌های اخیر پیرامون اعتبارسنجی روایات مطرح شده، توجه بسیاری از پژوهشگران علوم اسلامی را به خود جلب کرده است. با وجود آثاری که توسط مبدع نظریه و شاگردان ایشان به رشته تحریر در آمده، متاسفانه تاکنون تقریری روشن از نظریه صورت نگرفته و هیچ‌کدام از آثار در تبیین آن به صورت جامع و مانع موفق نبوده‌اند. نگارندگان در این مقاله درصددند به شیوه توصیفیتحلیلی با گردآوری، دسته‌بندی و تحلیل دیدگاه‌های طرفداران نظریه، تقریری جامع از آن ارائه داده، در نهایت بدون اثبات یا رد آن، برخی ابهامات موجود در نظریه را بیان نمایند. نظریه تحلیل فهرستی با تکیه بر سه مبنای عدم حجیت خبر، شیوه انتقال میراث حدیثی شیعه به صورت مکتوب و شیوه کتاب محور قدما در اعتبارسنجی، روش صحیح اعتبارسنجی روایات را نه به شیوه مرسوم رجالی، بلکه بازگشت به روش قدما و بررسی کتاب، محور روایات می‌داند. این نظریه دارای ابهاماتی اساسی است که باید توسط طرفداران آن پاسخ داده شود.

Bibliographical Analysis Theory of Hadiths, Quiddity and Ambigueties

The theory of «hadith bibliography analysis» which proposed about validation of Hadith in recent years, has been noticed among many Islamic science researchers. Despite some researches by the theorist and his students, there is no explicit description and no comprehensive explanation of theory yet. There for in this article we try to present a complete description of theory by gathering, categorizing and analyzing the disciples point of view in a descriptiveanalytical method, and finally explain some ambiguities in this theory without proving or denying it. The theory of bibliography analysis bases on three principles as follow: lacking of Hojjiyat for the hadith, transporting of hadith in the written method and the book basing in evaluating of hadith. In this methods, evaluateing of Hadith is based on ancestor›s ways. Anyway, there is some fundamental ambiguities in this theory which should be resolved by its followers.