اعتبارسنجی سندی و محتوایی روایات تفسیری «سِتَّهِ اَیَّامٍ» (مطالعه موردی آیه 54 سوره اعراف)

عبارت «سِتَّهِ اَیَّامٍ» (الاعراف: 54) که به آفرینش آسمان و زمین در «شش روز» اشاره دارد، به شروع خلقت برمی‌گردد. این مسئله از سده‌های نخستین تاریخ تفسیر تاکنون محل تضارب آرا و تعدد نظرات مفسران فریقین با مسلک‌های فکری متعدد و روش‌های تفسیری متفاوت؛ اعم از روائی، عرفانی، اجتهادی و علمی و .... بوده‌ است. در این میان، تعداد قابل‌توجهی از مفسران عبارت «سِتَّهِ اَیَّامٍ» را به روزهای دنیایی تفسیر کرده‌اند و احادیثی نیز در این باره آورده‌اند که آغاز خلقت را با روز شنبه، یک‌شنبه یا دوشنبه مصادف می‌داند. این مقاله که با روش توصیفی و استفاده از ابزار اسنادی انجام شده‌است، سعی‌داشته تا با ارائه دلایل و شواهد متعدد علمی، مخدوش‌بودن این قبیل احادیث یا مصداق اسرائیلیات بودن آن‌ها را به بوته‌نقد گذارد. ارزیابی‌ها حاکی از آن است که اسانید و راویان این احادیث، مشکوک و مردود بوده و تقریباً هیچ‌یک از طرق حدیث خالی از ضعف نیست. احادیث مذکور به‌لحاظ متنی نیز دارای متنی مضطرب هستند و با عرضه محتوای آن‌ها به معیارهای متقن نقد حدیث از ‌جمله؛ قرآن و علم، مخدوش‌بودن آن‌ها ثابت می‌شود. با‌توجه به اعجاز علمی قرآن و رویکرد تبیینی احادیث صحیح بر کلی‌گویی‌های قرآن، شناسایی احادیث سره ‌از‌ ناسره در این عرصه ضمن دستیابی به اصل هدایت، سدی بر دستمایه ‌قرار دادن احادیث مخدوش به نام اسلام و ادعای تعارض تعالیم آن با علم توسط معاندین خواهد بود.

Validation of the Document and Content of the Interpretive Narrations of the Six Days “Case Study of Vers 54, A’raf Sura”

The phrase “Six Days” (A’raf: 54), which refers to the creation of the heavens and the earth in “six days”, goes back to the beginning of creation. From the first centuries of the history of interpretation until now, this issue has been the place of conflict between the opinions and the multiplicity of opinions of the commentators of the two sects with different schools of thought and different interpretive methods; It has been narrative, mystical, ijtihad and scientific, etc. In the meantime, a considerable number of commentators have interpreted the phrase “Six Days” into worldly days, and have also quoted hadiths about it, which coincide with the beginning of creation on Saturday, Sunday or Monday. This article, which has been done by descriptive method and using documentary tools, has tried to criticize the falsification of such hadiths or their example of being Israeli by presenting various scientific reasons and evidences. Evaluations indicate that the narrators and masters of these hadiths are suspicious and rejected, and almost none of the hadiths are free from weakness. The mentioned hadiths also have an anxious text in terms of text, and by presenting their content to the sound criteria of hadith criticism, including the Qur’an and science, it is proved that they are distorted. Considering the scientific miracle of the Qur’an and the explanatory approach of the authentic hadiths to the generalities of the Qur’an, identifying the pure and nonpure hadiths in this field, while achieving the principle of guidance, will be a barrier to establishing distorted hadiths in the name of Islam and claiming its teachings contradict with science by dissidents.