طرح واره های تصوری فضایل و رذایل اخلاق اجتماعی در مرویات نبوی با رویکرد معنی‌شناسی شناختی

زبان‌شناسان شناختی معتقدند اهمیّت طرح‌واره‌های تصوّری به عنوان بخشی از ساز و کارهای زبان و تفکّر این است که آن‌ها به عنوان مفاهیم جسمیّت یافته‌ی ابتدایی می‌توانندبه شکلی نظام‌مند، ساختار مفاهیم پیچیده‌تر را فراهم آورند. روایات نبوی،جهت تبیین فضایل و رذایل اخلاق اجتماعی و پیامد ناشی از آن‌ها، با استفاده ازطرح‌‌واره‌های تصوری، مفاهیم انتزاعی را در سطح فهم همگان به ویژه اعراب صدر اسلام تنزّل بخشیده و معنویّات را به قلمرو محسوسات درآورده‌ است. غایت جستار حاضر، بررسی بازنمودِ طرح‌واره‌های تصوری در پیکره‌ی مرویات نبوی (فضایل و رذایل اخلاق اجتماعی) بر مبنای مدل «طرح‌واره‌های تصوّری ایوانز و گرین» در چهارچوب معنی‌شناسی‌ شناختی است. بدین منظور با روش توصیفی تحلیلی به بررسی طرح‌واره‌ها ‌در روایات نبوی پرداخته شده است. شواهد نشان می‌دهد، طرح‌واره‌‌های نیرو، مهارشدگی، همسانی، حرکتی، فضا، اتّحاد، تعادل، موجودیّت در بافت متنی احادیث یافت شده است وحضرت (ص) از طریق چنین طرح‌واره‌هایی، مفاهیم مجردِ فضایل و رذایل اخلاق اجتماعی را در قالب پیامد ناشی از آن‌ها و راه‌ درمانشان بیان نموده است.

Imaginary Patterns of Virtues and Vices of Social Ethics in Prophetic Narratives with a Cognitive Semantics Approach

Cognitive linguists believe that the importance of conceptual schemas as a part of the language and thinking mechanisms is that they can systematically, as basic elemental concepts, provide a Structure of more complex concepts. Prophetic traditions to explain virtues and vices of social ethics and the consequences of them, using imaginary patterns, degraded subjective concepts at the level of understanding of all people, especially the Arabs at the beginning of Islam and brought out the spirituality to the sensibility climate. The aim of this research is to study the representation of imaginary patterns in the prophetic traditions (virtues and vices of social ethics) Based on the “Evans and Green imaginary patterns” model in the framework of cognitive semantics. For this purpose, the schemas in prophetic narratives are studied by descriptiveanalytical method. Evidence shows that forms of force, restraint, homogeneity, dynamic, space, unity, balance, existence are found in the text contexture of traditions and through such schemes, the Prophet (pbuh) has expressed the unique concepts of virtues and divisions of social ethics in the form of the consequences of them and the way of their treatment.