روش و مبانی فهم حدیثِ علامه مجلسی در کتاب السماء و العالم

علامه مجلسی در بحارالانوار کتاب «السماء و العالم» به شرح و تفسیر متون احادیث پرداخته و تا حدی مشکلات اخبار را حل کرده است. بیان‌هاى وی در ذیل روایات و آیات قرآن، قابل تامل است. این پژوهش که با روش توصیفی‌ تحلیلی، انجام گرفته است، در صدد واکاوی روش‌ها و مبانی فقه‌الحدیثی مجلسی در کتاب «السماء و العالم» است. نتایج پژوهش، گویای این است که علامه در هر موضوع، ابتدا آیات قرآنى مرتبط با آن موضوع را آورده و در صورت لزوم، توضیح و تفسیرى هم براى آیات بیان کرده است. مهمترین مبانی مجلسی در شرح روایات این کتاب عبارت است از: احراز صحت متن؛ شرح مفهوم واژه‌های مفرد موجود در روایات با استفاده از آیات قرآن و نظریات بزرگان لغت؛ توجه به معانی ترکیبی واژگان مرکب چون مجاز، کنایه و استعاره و ضرب المثل‌ها؛ نقد حدیث؛ بهره‌گیری از آیات مرتبط؛ بهره‌گیری از احادیث مشهور و مرتبط و تشکیل خانواده‌ی حدیث؛ شناخت سبب و فضای صدور روایات؛ توجه به محکم و متشابه در بین احادیث؛ استفاده از علوم تجربی در طرح مفاهیم و معارف تخصصی.

Majlisi’s Methods in Hadith Comprehension in "alSamā wa alĀlam book"

Majlesi in the fourteenth volume of his book ’Bihar alAnwar’ entitled: "alSamā wa alĀlam book" pays to description and interpretation of hadith texts and somewhat has solved hadith issues. His statements reading the Qur’anic verses and traditions are worthy of consideration. This research, which is done by descriptiveanalytic method, seeks the methods and principles of Hadith Comprehension of Majlisi in "alSamā wa alĀlam book". Results show that Allamah at the beginning of any subject has brought the Quranic verses related to that subject and also at the necessary situations he has expressed explanation and commentary for the verses. The most important principles of the Majlisi in the description of the traditions of this book are confirmation of the correctness of the text; explaining the concept of singular words in narratives by using Quranic verses and the views of the lexical scholars; attention to the combined meanings of compound vocabulary, such as metonymy, irony and metaphor and proverb; critique of hadith; using of related verses; using of famous and related hadith and the formation of the Hadith family; recognition the causes and space of the issuance of narrations; paying attention to clear and ambiguous verses; the use of experiential sciences in design of concepts and specialized educations