شناسایی پیشران‌های کلیدی صنعت گردشگری مبتنی بر برنامه‌ریزی راهبردی سناریویی مطالعه موردی: منطقه آزاد ماکو

در مطالعه حاضر ابتدا، روندها و کلان روندهای اثرگذار بر بخش گردشگری منطقه در ارتباط با محیط داخل و خارج مورد بررسی قرار گرفت و پس از استخراج پیشران‌های کلیدی اقدام به آینده‌نگاری وضعیت شد. به‌منظور شناسایی عوامل با مطالعه نظرات کارشناسان حوزه، چهار دسته عوامل انسانی، سازمانی، فیزیکی و اقتصادی گروه‌بندی و سپس با به‌کارگیری تکنیک دلفی و اخذ آرای 21 نفر خبره، زیر مولفه‌های صنعت گردشگری شناسایی شدند. در این پژوهش از روش ماتریس اثرات متقاطع منتج از اثبات‌گرایی و تکنیک دلفی منتج از اثبات‌گرایی و تلفیق تحلیل کمی و کیفی منتج از روش مشارکتی استفاده شده است. مطابق نتایج، 3 پیشران سیاست تجاری‌سازی و حذف موانع اقتصادی، اداری و سیاسی (hp1)، امنیت و ثبات سیاسی (gj1) و بازاریابی، شناسایی و تبلیغات (sp6) و سرمایه‌گذاری دولتی (gi5) در رتبه اول تاثیرگذاری مستقیم و غیرمستقیم و 3 پیشران فناوری تولید (l5)، نرخ مالیات، هزینه و سطح قیمت‌ها (l6) و نوسانات اقتصادی داخل (t1) در رتبه اول اثرپذیری مستقیم و غیرمستقیم قرار گرفته‌اند. بر اساس تحلیل داده‌ها، 8 سناریوی قوی، 18 سناریوی باورکردنی و 4334 سناریوی ضعیف مشخص شد که نهایتاً تعداد 13 سناریو معقول برای برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری در اختیار پژوهش قرار گرفت. در بخش نهایی با تدقیق و احصاء اهداف در 7 سرفصل کلی، 15 عامل و 51 پیشران کلیدی چشم‌انداز 10ساله ترسیم شد. مطابق نتایج، از میان عوامل اثرگذار بر صنعت گردشگری، 5 اولویت سطح بالا شامل؛ امنیت و ثبات سیاسی، راهبردهای تجاری‌سازی، حذف موانع اقتصادی، اداری و سیاسی، مشارکت و همکاری بخشی و فرابخشی، فرایند تصمیم‌سازی و مشارکت ذی‌نفعان و کلان روندهای با اثرگذاری منفی همچون کیفیت نظام‌های کسب‌وکار گردشگری، رسانه و تبلیغات، اثر تغییر اقلیم و کاهش منابع زیستی، نوسانات اقتصادی و موانع تجاری قابل‌توجه هستند. یافته‌ها نشان می‌دهد که دانش ارائه شده توسط ذی‌نفعان فعال در سیستم گردشگری می‌تواند برای برنامه‌ریزی و مدیریت مقاصد گردشگری مفید باشد.

identifying the tourism industry key forces based on strategic scenario planningcase study: mako free zone

in the present study, first, trends and macro-processes affecting the tourism sector in theregion in relation to the internal and external environment were examined, and afterextracting the key drivers, the situation was forecasted. in order to identify the factorsby studying the opinions of experts in the field, four categories of human,organizational, physical and economic factors were grouped and then using the delphitechnique and obtaining the votes of 21 experts, the sub-components of the tourismindustry were identified. in this research, the matrix method of cross-effects resultingfrom positivism and delphi technique resulting from positivism and combiningquantitative and qualitative analysis resulting from the participatory method have beenused. in the first part, micmac software and scenariowizard software are used and thebelievable modes and separation of scenarios and the range of desirable three to crisisin the boom of the tourism industry were identified with a futuristic approach. in thesecond part, by identifying external factors using pestle analysis in the softwareenvironment, opportunities and threats in economic, social, political, technological,legal and environmental dimensions are grouped and using the results of environmentalassessment and recognition of the current situation, to present scenarios. probablystudied and by testing these scenarios, the best scenarios were selected to achieve thedefined goals. according to the results, 3 drivers of commercialization policy andremoval of economic, administrative and political barriers (hp1), political security andstability (gj1) and marketing, identification and advertising (sp6) and publicinvestment (gi5) in the first place of direct and indirect influence and 3 the drivers ofproduction technology (l5), tax rate, cost and price level (l6) and domestic economicfluctuations (t1) are in the first place of direct and indirect impact. based on the dataanalysis, 8 strong scenarios, 18 plausible scenarios and 4334 weak scenarios wereidentified, and finally 13 reasonable scenarios for planning and policy making wereprovided to the research. in the final section, by reviewing and enumerating the goalsin 7 general headings, 15 factors and 51 key drivers, a 10-year vision was drawn.according to the results, among the factors affecting the tourism industry, 5 high-levelpriorities include; political security and stability, commercialization strategies, removalof economic, administrative and political barriers, participatory and cross-sectoralparticipation, decision-making process and participation of stakeholders and macroprocesseswith negative impact such as the quality of tourism business systems, mediaand advertising, climate change and mitigation biological resources, economicfluctuations and trade barriers are significant. findings show that the knowledgeprovided by stakeholders active in the tourism system can be useful for planning andmanaging tourism destinations.