نیم‌رخ انگیزه‌های کششی گردشگری محلی (شهری-روستایی) در دوران همه‌گیری بیماری کرونا(sars-cov-2)

همه‌گیری ویروس کرونا (sars-cov-2) در سال‌های 1398 تاکنون (1400)، موجب پدیدار شدن شرایطی بحرانی در عرصه جهانی شده و معادلات اقتصادی، اجتماعی و محیط‌زیستی بین‌المللی را دست‌خوش تحول کرده است. صنعت گردشگری، به‌عنوان یکی از مهم‌ترین حوزه‌های تاثیرپذیر از این بحران، براثر محدودیت‌ها و قرنطینه‌های اعمال‌شده در ابعاد بین‌المللی، ملی و محلی شرایط جدیدی را تجربه می‌کند که منجر به فرصت‌ها، چالش‌ها و تهدیدهای تازه‌ای شده است. در حال حاضر بر اثر استمرار شرایط محدودیت‌های ناشی از همه‌گیری کرونا در ایران، سفرهای بین استانی محدود و ممنوع اعلام‌شده و در این شرایط، گردشگری محلی به‌عنوان گزینه‌ای ارزان، در دسترس و مطلوب در کانون توجه بسیاری از مردم قرارگرفته است. هدف پژوهش حاضر، بررسی انگیزه‌های گردشگری محلی (شهری-روستایی) در دوران همه‌گیری کرونا با رویکردی کیفی، به کمک روش نظریه زمینه‌ای است. جامعه موردمطالعه، گردشگران مشهدی بودند که در سال‌های 1398 و 1399 دست‌کم پنج سفر گردشگری محلی (شهری-روستایی) داشتند. حجم نمونه تحقیق با استفاده از دو معیار «تنوع» و «رسیدن به نقطه اشباع نظری» با 44 نفر مصاحبه نیمه ساختاریافته، انجام گرفت. مصاحبه‌ها کاملاً پیاده‌سازی و سپس کدهای باز، محوری و گزینشی احصاء شد. یافته‌های این پژوهش حاکی از آن است که شرایط زمینه‌ای کشش گردشگران به مقاصد گردشگری محلی در دوران پاندمی کرونا، دیدار اقوام و رسیدگی به امور فردی و اسکان در اقامتگاه‌های بوم‌گردی بوده است. هم‌چنین شرایط مداخله‌گر عبارت بودند از تجربه‌های طبیعت‌گردی و تجربه‌های روستاگردی، شرایط علی، استرس کرونا و مسائل بهداشتی و بازدید از جاذبه‌های فرهنگی-تاریخی، راهبردها ساماندهی کالبدی فضاهای گردشگری محلی، احیای بوم‌شناختی محیط‌زیست و بازسازی بافت روستایی و پیامدها، تنوع‌بخشی به اقتصاد روستایی، حفاظت از محیط‌زیست روستا، هویت‌بخشی به کالبد روستا و آرامش و تسکین روحی، روانی و التیام جسمانی گردشگران بوده است. بر این اساس مدل پارادایمی پژوهش حاضر ارائه و پیشنهادهایی طرح شد.

profile of positive and negative motivations of local (urban-rural) tourism during the corona (sars-cov-2) disease epidemic

the epidemic of the corona virus (sars-cov-2) in the years 2020 until now (2022) has caused the emergence of critical conditions in the global arena and has transformed the international economic, social and environmental equations. the tourism industry, as one of the most important areas affected by this crisis, is experiencing new conditions due to the restrictions and quarantines imposed at the international, national and local levels, which have led to new opportunities, challenges and threats. currently, due to the continuation of the restrictions caused by the corona epidemic in iran, inter-provincial travel has been announced as limited and prohibited, and in this situation, local tourism has become the focus of many people’s attention as a cheap, accessible and desirable option. the aim of the current research is to investigate the motivations of local tourism (urban-rural) during the corona epidemic with a qualitative approach, with the help of the grounded theory method. the studied population were mashhad tourists who had at least five local tourism trips (urban-rural) in 2018 and 2019. the sample size of the research was conducted using the two criteria of diversity and reaching the theoretical saturation point with 44 semi-structured interviews. the interviews were fully implemented and then the open, central and selective codes were counted. the findings of this research indicate that the underlying conditions of attracting tourists to local tourist destinations during the corona pandemic were meeting relatives and taking care of personal affairs and accommodation in ecotourism resorts. also, the intervening conditions were nature tourism experiences and village tourism experiences, causal conditions, corona stress and health issues and visiting cultural-historical attractions, strategies physical organization of local tourism spaces, ecological revitalization of the environment and reconstruction of the rural fabric and the consequences, diversification of the rural economy, protection of the village environment, giving identity to the village body and relaxation and mental and physical healing of tourists have been. based on this, the paradigm model of the current research was presented and some suggestions were made.